Ksiega Henrykowska

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Jakkolwiek zaś imiona niektórych z pierwszych zakonników, puszczonew niepamięć, nie zostały tu zapisane, lecz mocno należy ufać, że w księdzeżywota wyryte zostały na wieczną pamiątkę.O! szczodra łaskawościBożej dobroci, która tak czcigodnych ojców, silnych cnotą, ochoczychw głoszeniu słowa Bożego tu raczyła pierwszych przywieść dla roz-krzewienia w tym miejscu wzniosłego dzieła tak wielkiego i tak rozgłoś-nego zakonu; ich pokorne i radosne w Chrystusie posłuszeństwo do-prowadziło aż do tego, że w ślad za tym ich posłuszeństwem poszłyz pomocą Bożą prawdziwe znaki i cuda! O świętości i bogobojnościtakich i tak wielkich mężów wzbraniam się więcej pisać z pokornąobawą, by niegodność pisarza nie przyniosła ujmy godności świętych. 60W jaki zaś sposób i przez jakie osoby ten klasztor został założonyi jak uposażony lub wspomożony przez kupno drobnych posiadłości,z różnymi tutaj wchodzącymi w rachubę okolicznościami od samegopoczątku w roku 1227 aż do r.1257 zostało to opisane w poprzedniejksiędze jasno we wszystkich szczegółach przez wielebnego pana Piotra,niegdyś tego klasztoru opata oraz jednego z pierwszych budowniczychtego przybytku.Lecz ponieważ zapomnienie lub nieświadomość jest jak wiadomo matką błędu, przeto, aby z tego powodu nieprzytrafiła się naszym następcom jakaś pomyłka co do okolicznościi warunków, dotyczących posiadłości kupionych przez panów opatówi przełożonych niniejszego zgromadzenia na rzecz klasztoru po roku 1257lub przekazanych w jałmużnę nadaniami wiernych, i aby oni gdyby ichnagabywano byli w stanie w odległej przyszłości odpowiedzieć jaknajdokładniej o prawdziwym stanie rzeczy, ja, chociaż najmniejszyz braci, jednakowoż w długi czas po śmierci owych pierwszych z nichw tym klasztorze ich następca w ślubach zakonnych a oby teżw cnocie! dla wspólnego dobra przyjąłem powierzony mi trud wyjaś-nienia tej sprawy, ażeby przez rozpoznanie początku kupna lub nadańi objaśnienie procesów toczonych o nie tym spokojniej były utrzymane teposiadłości i tym bezpieczniej uprawiane.A więc w imię Pana przystępujędo wywodu, w kórym będzie mowa o posiadłościach poniżej spisanych:Pierwsze o Muszkowicach,Drugie o 6l/2 łana synów Dzierżysława,Trzecie o Nietowicach,Czwarte o Wiesenthal,Piąte o Rączycach,Szóste o zrebię Dalebora,Siódme o zrebię Zcibora i jego brata Przybysława w Cze-sławicach,�sme .[I]Zaczyna się wywód o Muszkowicach.Najpierw o Muszkowicachnależy zaznaczyć, że była to posiadłość książęca, należąca od dawna dowładcy ziemi.Był zaś w tamtych stronach pewien rycerz Jan, przydom-kiem Osina, używający tego przydomku od wsi swojej Osina, położonejkoło Munstejbergu62, która pospolicie, nazywa się Nossen; a był z rodu62Autor księgi II, piszący po r.1310, używa już stale tej niemieckiej nazwy, któraw dokumencie z r.1268 pojawiła się po raz pierwszy obok pierwotnej nazwy polskiejZiębice czy też Zębice ( forum in Sambiz, videlicet M�nsterberge, Stenzel, lib.fund, 169). 61niejakiego rycerza, imieniem Berold, niegdyś potężnego i sławnego w tejziemi.Ten Berołd został zabity w wielkiej bitwie, stoczonej koło wsiSiboty63 i leży pochowany tutaj w klasztorze.Ten Jan po najezdzieTatarów, którzy zabili fundatora tego klasztoru, szlachetnego władcę,syna św.Jadwigi, księcia Henryka II, przewyższał potęgą innych rycerzyu księcia wrocławskiego Henryka III, przydomkiem Biały, syna założy-ciela niniejszego klasztoru.A takie temuż księciu Henrykowi wyświadczyłusługi, iż mu książę nadał w posiadanie prawem własności za jego zasługiwspomnianą posiadłość Muszkowice.W jakich okolicznościach Muszkowice przypadły Niko-szowi.Pózniej zaś tenże Jan oddał jedną córkę swoją w małżeństwopewnemu szlachetnemu mężowi, imieniem Nikosz, stryjecznemu bratupanów Jana i Andrzeja z Wierzbna; tytułem posagu dla córki swejprzyrzekł mu 200 grzywien monety wówczas bieżącej i obowiązującejwagi, za które oddał w zastaw pomienionemu Nikoszowi posiadłość swąMuszkowice do czasu, aż ją od niego wykupi za wymienioną sumępieniędzy.Z biegiem czasu pomieniony Nikosz z tą żoną swoją spłodził2 synów: Burcharda i Jeszka, po czym żona jego, mianowicie córkawspomnianego Jana Osiny, spłacając dług przeznaczeniu ludzkiemuumarła.Tymczasem w kolei lat wspomniany Jan wykupił od zięciaswojego Nikosza swą posiadłość Muszkowice za wymienioną wyżej sumępieniędzy, ale że już był bardzo sędziwy, a zięć jego Nikosz był silniejszyod niego i fizycznie, i wpływami rodzinnymi, zatrzymał siłą tę posiadłośći dopóki żył, korzystał z niej na swój użytek.Gdy zaś Nikosz umarł,pewien rycerz Stosz, przesiadujący we wsi Zarzecze, tj.w Rychowie kołoTargowicy, który miał rodzoną siostrę owego Nikosza za żonę, zagarnąłdla siebie opiekę nad synami pomienionego Nikosza, mianowicie Bur-chardem i Jeszkiem, z podniety swej żony, która była ciotką tychchłopców, choć inni ich krewni także usilnie o to się ubiegali.Gdy zaśpotnieniem chłopcy doszli do wieku sprawnego, jeden z nich, mianowicieJeszko, poślubił prawną żonę, córkę sławetnego rycerza Wincentegoz Kusmaltz, podczas gdy brat jego Burchard pozostawał bez prawej żony.W j a k i sposób Muszkowice wróciły do Jana Osiny.Gdysię to działo, już za panowania sławnego księcia Henryka IV, któryz powodu wielu rzeczy, jakich szlachetnie dokonywał, nazwany został Prawy", wielekroć wspomniany Jan Osina, upatrzywszy stosowną porę,63Siboto, rycerz znany z paru dokumentów tego czasu, zdaje się protoplasta roduSchaffgotschów.Chodzi tu o bitwę z 24 IV 1277 między Bolesławem, księciem legnickim,a obrońcami uwięzionego przezeń podstępnie bratanka Henryka IV Prawego, księciaWrocławia, stoczoną koło miejscowości Procan, zob.Historia Zląska, t.I, s.274. 62skarżył się temuż księciu Henrykowi na dwóch swoich wnuków, wspo-mnianych Burcharda i Jeszka, że posiadłość jego Muszkowice gwałtemzagarnęli, i domagał się w tej sprawie natychmiast dla siebie sądu [ Pobierz całość w formacie PDF ]