[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Ślązanie opierali mu się z całych sił, Wrocław bronił się, jak mógł, a rozgniewany oporem Czech kazał miasto zdobywszy zburzyć; biskup wrocławski musiał się odtąd tułać po kraju, niemając przez dłuższy czas stałej rezydencyi; najczęściej przebywał w Smogorzowie, w okolicy miasta Namysłowa i w Rujczynie, koło miasta Brzega.Ślązk zostawał odtąd pod panowaniem czeskiem aż do roku 1054, a zatem przez lat 16.Książę Brzetysław pragnął całą Polskę zatrzymać i starał się nawet u cesarza Henryka III, żeby mu przyznał tytuł króla polskiego; ale Henryk odpowiedział na to wojną, bo królowie niemieccy nie życzyli sobie wzrostu żadnej słowiańskiej potęgi, ani polskiej, ani czeskiej.Henryk wtargnął do Czech, Brzetysława upokorzył; książę czeski zrzekł się uroszczeń do Polski, ale pod warunkiem, że zatrzyma sobie Ślązk, na co cesarz przystał, nie pytając się oczywiście Ślązaków, co sami o tem myślą.Kazimierz OdnowicielNatenczas grono polskich panów postanowiło starać się u papieża o dyspensę dla królewicza Kazimierza, żeby mu wolno było wrócić do życia świeckiego i wstąpić na tron; inaczej bowiem Polska musiałaby się rozpaść i przepadłoby dzieło Mieczysława I i Bolesława Wielkiego.Przystał na to Kazimierz, który bawił na Węgrzech.Dowiedziawszy się o tem Brzetysław, zażądał wydania Kazimierza, inaczej groził Węgrom wojną i spustoszeniem.Węgrzy się przelękli i królewicza choć nie wydali, więzili jednakże, żeby się nie narazić Brzetysławowi.Po kilku latach udało się jednak Kazimierzowi uciec i zbiegłszy szczęśliwie, udał się do matki Ryxy w Niemczech.Ta zaś zdołała przekonać cesarza, że najlepiej zapobiegnie wzrostowi czeskiej potęgi, jeżeli Kazimierzowi zwróci koronę i doda mu drużynę rycerską na powrót do Polski.Przystał cesarz na to, ale pod warunkiem, że Kazimierz będzie jego hołdownikiem i uzna zwierzchnictwo Niemiec.Przyrzekła to za niego Ryxa.W roku 1041 wrócił Kazimierz do Polski, witany wdzięcznie, że znowu porządek wraca z nim do kraju.Biskup wrocławski wrócił do Wrocławia, a Kazimierz swoim kosztem kazał wznieść dla niego na odrzańskim ostrowie kościół modrzewiowy; pamięć ta o Ślązku i o jego katedrze tembardziej zasługuje na uwagę, że Ślązk należał przez te lata do czeskiego, a nie do polskiego państwa.Ale czeski książę kościoły rozwalał, a polski je stawiał, bo polski był swój.Toteż i na Ślązku rozbrzmiewała pieśń ułożona na powitanie Kazimierza: "a witajże, witaj, gospodynie miły" i więcej znaczyło na Ślązku imię Kazimierza, niż Brzetysława, który się panem Ślązka tytułował.Serca Ślązaków tak się garnęły do prawowitego króla, a Kazimierz tyle od Ślązaków doświadczał pomocy, tylu ich poszło na jego dwór i do jego wojska, że cesarz się dziwił i myślał, że Kazimierz lada dzień wyruszy na odzyskanie Ślązka i posłał do niego z oświadczeniem, że na to nie pozwoli.Kazimierz nie bardzo serdecznie był z cesarzem, odkąd do Polski wrócił; a zawsze chodziło o ten hołd, o poddaństwo, o to, że Niemcom nie można wybić z głowy, że inne narody są na świecie nie poto, żeby Niemcom służyły, ale żeby razem z nimi Boga spokojnie chwaliły.Umowa o ŚlązkZaraz na drugi rok po powrocie, w roku 1042 wysłał Kazimierz grzecznie poselstwo do cesarza, z podziękowaniem i darami; cesarz kazał się zapytać, czy przybyli hołd złożyć w imieniu polskiego monarchy, a gdy się dowiedział, że do tego nie mają pełnomocnictwa i nie po to przybyli, nie dopuścił ich nawet przed swe oblicze i zaraz wracać im kazał.Teraz zaś w r.1050 nawet wojsko już na Kazimierza przygotował, o Ślązk, żeby przy Czechach został, a nie przy Polsce.Kazimierz wojny o Ślązk prowadzićby nie mógł, bo miał pełno roboty z Masławem, który nic chciał Mazowsza oddać koronie polskiej i łączył się z Pomorzanami, z pogańskimi Prusakami i Litwinami.Trwało to przeszło dziesięć lat, nim Kazimierz z tem wszystkiem się uporał, a potem - ledwie z wielkim trudem wprowadziwszy porządek, - miałże na nowo wojnę prowadzić z Czechami, którym zaraz na pomoc przybiegliby Niemcy, żeby Polskę znowu osłabić? Skądże kraj miał brać sił na tyle wojen? A Ślązk, choćby odzyskany, byłby przecież znowu zniszczony przez wojska i złupiony wojną, podczas gdy Kazimierz właśnie pokoju i powodzenia życzył jak najbardziej temu krajowi, który w ciężkich chwilach dochował wierności jego ojcu.Dlatego też, choć nie panował na Ślązku, miał go we wdzięcznej pamięci i tak się troszczył o biskupstwo wrocławskie; miałże je na nowo narażać na zatratę? Wymyślił tedy inny sposób odzyskania Ślązka.Oto ofiarował się Czechom, że weźmie od nich Ślązk, jakoby dzierżawą, i że będzie książętom czeskim płacił ze Ślązka rocznie 500 grzywien srebra i 30 grzywien złota.Przystał na to Brzetysław, bo widział, że i tak wcześniej czy później Ślązk musiałby wrócić do Polski, skoro Ślązacy sami tego pragnęli.W ten sposób ochronił Kazimierz Ślązk od nowej wojny i kraj mógł się na nowo zagospodarować.Powoli zagospodarowała się pod mądremi jego rządami cała Polska.Kiedy wracał w granice Polski, zastał tylko ruiny i zgliszcza, głód i nędzę; dość powiedzieć, że przecież "w Poznaniu i w Gnieźnie, w zwaliskach katedr biskupich, lęgły się dzikie zwierzęta", a miasta stały pustką.Kiedy umierał w r.1058, Poznań, Gniezno i Wrocław na nowo były zamożnemi miastami.Toteż wdzięczny naród dał mu szczytny przydomek - Odnowiciela.Przydomek ten należy mu się zwłaszcza od Ślązka, któremu odnowił biskupstwo.Bolesław ŚmiałyZaraz się okazać miało, jak mądrą była polityka Kazimierza Odnowiciela w sprawie ślązkiej [ Pobierz całość w formacie PDF ]