[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Jako Kasia z Andrzejem Wi�niewskimceniom re�ysera, czego nie wol-w Igraszkach z diab"em Drdy, re�yseriano by"o robi�!) nast�pnego dniaZbigniew Bogda�
ski, scenografia Ali Bunsch,Teatr  Wybrze�e w Gda�
sku, 1963skuba"am t� cholern� kur� od-wrócona ty"em do publiczno�ci.A braw  nie wiadomo dlaczego  znowu nie by"o! Na nast�pnym przed-stawieniu znów skuba"am t� nieszcz�sn� kur� siedz�c frontem do pu-bliczno�ci, podczas kiedy Andrzej �piewa".A po songu zerwa"y si� spon-taniczne oklaski.Taka jest ta nasza publiczno��.Cho� mo�e jest w tym i nasza wina, �eczasami jeste�my gorzej odbierani? W ko�
cu aktor to te� cz"owiek, �ywy,bardzo czu"y, wra�liwy organizm, cz�sto histerycznie reaguj�cy na oto-czenie.Ale przecie� jeste�my sami dla siebie warsztatem, razem z naszy-mi warunkami psychofizycznymi.To one nam s"u�� do �ycia na scenie,to one umo�liwiaj� kreowanie rozmaitych postaci, to one wreszciekszta"tuj� nas prywatnie, kiedy reagujemy na zmiany pogody, k"opoty,choroby, czy prze�ywamy wielkie tragedie.Cz�sto tak�e jest tak, �e za-granie jakiej� postaci na scenie staje si� wa�niejsze od naszej prywatno-�ci.Nie by"am na pogrzebie mojego ojca, odbywaj�cym si� w dniu pre-- 159 -44.Jako W�cieklicowa z AndrzejemSzalawskim i Teres� I�ewsk�w Janie Macieju Karolu W�cieklicyWitkacego, re�yseria ZbigniewBogda�
ski, scenografia MarianKo"odziej, Teatr  Wybrze�ew Gda�
sku, 1966miery.Nie mog"am pojecha�, bo nie by"o mowy o zast�pstwie, wi�c za-gra"am, a o tragedii  jak� wtedy prze�ywa"am  widzowie nie mieli pra-wa wiedzie�.Tak, robimy wszystko, �eby gra�, bo szanujemy nasz� pu-bliczno��.A jest cudowna! No, chyba �e  co te� si� zdarza  strzela donas skobelkami czy zakrzywionymi szpilkami.Mam i tak� nieprzyjem-n� przygod� za sob�  kiedy� taki skobelek wystrzelony z widowni trafi"mnie w twarz.Nawet nie chc� my�le�, co by by"o, gdyby trafi" w oko.Tak niekiedy zachowuj� si� nasi najm"odsi widzowie i t� procedur� prze-kazuj� z pokolenia na pokolenie.Tylko z up"ywem czasu.zmieniaj� si�pociski.Chcia"abym wróci� jeszcze do Andrzeja Szalawskiego  przez t� g"upi�kur� nie rozmawiali�my ze sob� do�� d"ugo, bo a� do wyjazdu do Saraje-wa, gdzie pojechali�my z Ta�
cem �mierci Strindberga i Tragedi� o boga-czu i �azarzu Anonima Gda�
skiego.W"a�nie w Sarajewie pogodzili�mysi�  Andrzej po prostu podszed" do mnie  w fezie na g"owie i z torebk�pieczonych kasztanów  i powiedzia":  Masz, zjedz kasztana i rzucili-�my si� sobie w ramiona.W ten sposób kurzy k"opot mieli�my obojez g"owy.- 160 -45.Z Andrzejem Szalawskim  czu"yu�cisk na zgod� w SarajewieScenografia Mariana Ko"odzieja do Bogacza i �azarza, którego wtedyzawie�li�my do Sarajewa, by"a wyj�tkowej urody.Wielopoziomowa, wy-cyzelowana, a do tego pi�kne kostiumy.Nasza wyprawa przypad"aw trudnym okresie.By" 1968 rok, wypadki w Czechos"owacji, przez któ-r� w"a�nie prowadzi"a nasza droga.Zapakowali�my si� tak, �e kostiu-my do obu spektakli i dekoracje do Ta�
ca �mierci jecha"y z nami, nato-miast monumentalne dekoracje do �azarza z"o�one zosta"y w osobnymwagonie i wys"ane odpowiednio wcze�niej, �eby dotar"y do Sarajewia naczas.Kiedy zajechali�my na miejsce, okaza"o si�, �e wagonu z dekoracja-mi nie ma.Wieczorna próba techniczna by"a koszmarem, podobnie jaki ca"a noc.Razem z realizatorami i zespo"em technicznym koczowa"am jako asystent re�ysera  w teatrze, gdzie zastanawiali�my si�, co robi�.Byli�my zdecydowani gra�, ale jak? W samych kostiumach i bez dekora-cji? Zdenerwowany Ko"odziej o ma"o nie wyszed" ze skóry.To samo dzia-"o si� z re�yserem, Tadeuszem Mincem.W ko�
cu decyzja zapad"a.Za-gramy na podestach, w surowym szkielecie z"o�onym z praktykabli.Ile�serca okazali nam w t� koszmarn� noc nasi sarajewscy koledzy.Poili ka-w�, dodawali otuchy nam, potwornie wyczerpanym bezradno�ci� wobec- 161 -faktu, �e w ogóle nie wiadomo, gdzie nasz wagon si� zagubi".Nie umiemopisa� nastroju, jaki panowa" w zespole na porannej próbie aktorskiej.Z rozpaczy i �alu do losu wielu nie wytrzymywa"o napi�cia nerwowegoi nawet m��czy�ni kryli si� gdzie� po kulisach, aby si� tam wyp"aka�.Jednocze�nie w zespole aktorskim i technicznym zapanowa"a absolutnamobilizacja.Okaza"o si� jednak, �e to nie koniec naszych k"opotóww Sarajewie.Konieczne okaza"o si� nag"e zast�pstwo za Krysi� �ubie�
-sk�, która musia"a podda� si� ma"emu zabiegowi oka, co wystarczy"o,�eby lekarz zabroni" jej chodzi� po podestach.Z podzia"em tekstu nie by-"o problemu  przej�"y go kole�anki, natomiast zosta" niewielki epizo-dzik anio"ka, który na scenie pojawia" si� na krótk� chwil�.I tu  o zgro-zo!  z braku innych mo�liwo�ci re�yser mnie powierzy" t� rol�! Podczaspróby w"o�y"am kostium ze skrzyde"kami i.mo�na tu tylko zacytowa�spikerów radiowych:  Szkoda, �e pa�
stwo, tego nie widz�! Czosnowska anio"ek!  , bo wtedy ju� by"am do�� t�ga.To by" jedyny naprawd� we-so"y moment w tych tragicznych dla nas chwilach w Sarajewie.Ja nawetjako dziecko gra"am w jase"kach diabe"ki, a tu anio"ek! Na go�cinnychwyst�pach! Pocieszano mnie, �e takistarszy barokowy anio"ek jest uroczy.Po próbie ju� nie poszli�my do hote-lu, bo by"o na to za pó�no.Przed pre-mier� przed kurtyn� wyszed" jedenz aktorów teatru w Sarajewie i wyja-�ni" publiczno�ci nasz� sytuacj�.W czasie spektaklu publiczno�� reago-wa"a wspaniale, burze braw przyotwartej kurtynie, a po finale zgotowa-no nam owacj�.Kiedy brzmia"a ostat-nia kantata i jej s"owa  Gda�
sku, s"a-wo, obrono portu nadmorskiego sta-"am w kulisie razem z naszymi garde-robianymi i wtedy zobaczy"am w ichoczach "zy wzruszenia.Mówi"y mi po-tem, �e nigdy dot�d nie zwraca"ywi�kszej uwagi na ten tekst, dopierokiedy wyjechali�my.Jacy my, Polacy,jeste�my sentymentalni!46.By"am jeszcze m"oda, kiedy zacz�"amgra� stare kobiety.Mniej wi�cej w tymDo�� m"odo zacz�"am grywa� rolesamym czasie gra"am Lichwiark�starszych, a nawet wr�cz starych ko-w Zbrodni i karze Dostojewskiego(1958).biet.By"am jeszcze szczup"a i podob-- 162 -Charakteryzacja potrafi zmienia�, a ja to bardzo lubi"am.W latach sze��dziesi�tych prywatnie.- 163 -.Lukrecj� w Mandragorze Machiavellego (1959)- 164 -.i w Dzi� wieczór improwizujemy Pirandella (1962)  na zdj�ciu z Tadeuszem Gwiazdowskimno przystojna, kiedy u H�bnera zagra"am Lichwiark� w Zbrodni i karze,u Goli�
skiego Dr Matyld� von Zahnt w Fizykach D�rrenmatta czy Co-urage, Pilar i szereg innych postaci.I w"a�ciwie cieszy"am si� z tego.Wie-lu dziennikarzy pyta"o w rozmaitych wywiadach, dlaczego ju� grywamrole starych kobiet; uwa�ali, �e mam na nie jeszcze czas.A ja my�l�, �elepiej s"ysze� pytanie, dlaczego ju� grywam stare, a nie szemranie, dla-czego jeszcze wcielam si� w te m"ode.Jednak sprawa nie wygl�da a� ta-ka prosto.Ka�da aktorka jest kobiet�, a -jak wiadomo  kobiety, bezwzgl�du na to ile maj� lat, chc� si� przecie� podoba�.Wi�kszo�� z nichukrywa swój wiek, chc� by� wiecznie m"ode.A scena demaskuje.Staje-my przed publiczno�ci� najpierw jako panienki, ale za chwil� jako ciocie,mamy, babcie.Przyk"ad? Moralno�� pani Dulskiej Zapolskiej.Zdarza si�, �e aktorkaprzejdzie w ci�gu swojego scenicznego �ycia przez wszystkie kobiece ro-le w tej sztuce [ Pobierz całość w formacie PDF ]