[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Nie-którzy nie mieli planu, innym brakowało odwagi, jeszcze innym -okazji, lecz woli nie brakowało nikomu.[12,30] Zwróćcie uwagęna głupotę tego człowieka, czy raczej bydlęcia.Powiedział bowiemtak:  Marek Brutus, którego z całym szacunkiem wspominam,trzymając sztylet unurzany we krwi, wykrzykiwał imię Cycerona,na podstawie czego należy sądzić, że Cyceron wiedział o spisku".Mnie zatem nazywasz zbrodniarzem na podstawie domysłu, że jasię czegoś domyślałem, a człowieka, który wzniósł sztylet ocieka-jący krwią, wspominasz z całym szacunkiem.Proszę bardzo, gadajdalej tak głupio, jak gadasz.O ileż wyraz
niej widać twą tępotę wdziałaniu i sposobie myślenia.Rozstrzygnij to wreszcie, konsulu:jak według ciebie przedstawia się sprawa Brutusów, GajuszaKasjusza, Gnejusza Domicjusza, Gajusza Treboniusza i pozosta-łych.Odeśpij - mówię - pijaństwo i niech ci wino z głowy wywie-trzeje.Czy ogniem trzeba cię przypiekać, by obudzić, byś nie prze-spał tak ważnej sprawy? Nigdy nie pojmiesz, że musisz wreszcierozstrzygnąć, czy ludzie, którzy dopuścili się tego czynu, to mor-dercy czy obrońcy wolności.[13,31] Wez
się w garść i pomyśl przez chwileczkę jak człowiektrzez
wy.Ja - jak mniemam, przyjaciel spiskowców, a według cie-bie, wspólnik - twierdzę, że musi tu zachodzić jedno z dwojga.Jeślinie są oswobodzicielami narodu rzymskiego i zbawcami rzeczypo-spolitej, to przecież są gorsi od skrytobójców, gorsi od zabójców,gorsi od ojcobójców.Większą bowiem hańbę przynosi zabicie ojcaojczyzny35 aniżeli własnego.I co powiesz, mądry, rozważny czło-wieku? Jeśli są ojcobójcami, dlaczego ciągle z całym szacunkiem35Honorowy tytuł ojca ojczyzny (pater patriae) przyznawano za szczególnezasługi dla państwa.mówisz o nich w senacie i przed narodem rzymskim? Dlaczego natwój wniosek nie zastosowano wobec Marka Brutusa prawa zaka-zującego mu oddalać się z Miasta na dłużej niż dziesięć dni?36 Dla-czego igrzyska apolinaryjskie obchodzono wśród tak niewiarygod-nych objawów czci dla niego? Dlaczego Brutusowi i Kasjuszowiwyznaczono prowincje, dodano im kwestorów, zwiększono liczbęlegatów? I wszystko to ty przeprowadziłeś.Nie są więc zabójcami.Zatem wedle twego osądu to oswobodziciele ojczyzny.Trzeciejmożliwości nie ma.[13,32] Cóż to? Wprawiam cię w zakłopotanie?Może nie do końca rozumiesz tok argumentacji.Oto mój końcowywniosek: ponieważ uwolniłeś ich od zarzutu popełnienia zbrodni,tym samym uznałeś za godnych największych nagród.Odwołujęwięc to, co powiedziałem, i napiszę do nich, by nie zaprzeczali, gdyprzypadkiem ktoś zapyta, czy słuszne są twoje zarzuty wobec mnie.Obawiam się bowiem, by nie wyszło na to, że oni postąpili niego-dziwie, ukrywając moją osobę, albo że ja, przez nich zaproszony,zachowałem się haniebnie, odmawiając.Czy kiedykolwiek dokona-no czynu większego, bardziej chwalebnego i godnego uwiecznieniaw ludzkiej pamięci? Na czcigodnego Jowisza, nie mówię, że w tymMieście, lecz na całym świecie! Niczym w koniu trojańskim wraz zwodzami umieściłeś mnie w tym świetnym towarzystwie.[13,33]Nie wzbraniam się, bardzo dziękuję, jakkolwiek wobec mnieusposobiony to czynisz.Zaszczytna to bowiem sprawa, a więc nie-nawiść, jaką do mnie chcesz wzbudzić, nie równa się z chwałą.Ja-kie szczęście może być większe od tego, które jest udziałem ludziprzez ciebie teraz ogłoszonych wygnanymi i oddalonymi? Czy jestgdzieś kraina odludna i nieludzka, która, gdyby się do niej udali, sa-ma nie zapraszałaby ich i nie przyciągała? Czy żyją gdzieś ludzietak dzicy, że ujrzawszy ich u siebie, nie sądziliby, że doznalinajwiększej w życiu korzyści? Czy znajdą się potomni takniewdzięczni i tak nieprzychylni pisarze, co wieczną pamięcią nieuczciliby ich tytułu do sławy? Zaprawdę, zalicz mnie do ich grona.[14,34] Ale obawiam się, że jedno ci się nie spodoba.Otóż, jeżelibrałbym udział w spisku, to usunąłbym z rzeczypospolitej nie tylko36Marek Brutus jako pretor miejski nie miał prawa opuszczać Rzymu nadłużej niż dziesięć dni.Brutus i Kasjusz, aby usprawiedliwić swój wyjazd zMiasta, podjęli się misji zaopatrzenia w zboże (cura frumentaria): Brutus - wAzji, Kasjusz - na Sycylii.Było to korzystne dla Antoniusza, który chciałpozbyć się swych politycznych przeciwników; było też na rękę spiskowcompragnącym uniknąć niebezpieczeństwa, na jakie byli narażeni w Rzymie.króla, ale i jedynowładztwo.Gdyby - jak to mówią - moje było pió-ro, wierz mi, że nie poprzestałbym na jednym akcie, lecz całą sztu-kę doprowadził do końca.37 Ale skoro zbrodnią jest chęć zabiciaCezara, proszę, bacz, Antoniuszu, co czeka ciebie.Powszechniewiadomo, że taki zamysł powziąłeś z Treboniuszem w Narbonie.38 Idlatego widzieliśmy, jak Treboniusz odciągnął cię na stronę, gdyzabijano Cezara.39 Ja zaś - patrz: postępuję z tobą bez wrogości -chwalę cię, że choć raz dobrze pomyślałeś.Dziękuję, że nie wyda-łeś spiskowców, i wybaczam, że zamiaru nie urzeczywistniłeś.[14,35] Do tego trzeba było mężczyzny.Uważaj więc, proszę, byśsię nie stropił, gdy cię ktoś postawi przed sądem i zaaplikujeKasjuszowe  kto skorzystał?".40 Chociaż, jak nawet sam mówiłeś,wyszło to na dobre wszystkim, co nie chcieli być niewolnikami,jednak przede wszystkim tobie: nie tylko nie służysz, ale wręczkrólujesz.Skarbiec w świątyni Ops uwolnił cię od ogromnychdługów i pozwolił trwonić niezliczone sumy.Z domu Cezara teżwiele wyniosłeś [ Pobierz całość w formacie PDF ]