Popioly Zeromski

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Wyszuka� oczyma wolne miejsce pod boczn� Scian� i zaj�� je prawem ka-duka; z rozkosz� wyci�gaj�c zdr�twia�e nogi.Zaraz utworzy�a si� doko�a jego figury ka�u�az osi�kaj�cego p�aszcza i odzienia.Dym ognisk zapcha� g��bie sklepie� i ci�gn�� ku drzwiom.Deszcz pryska� przez wybite witra�e.Ze dworu po ziemi szed� mokry ch�ód.W k��bach owego dymu, w blasku kilkunastu Swiec przytwierdzonych do gzymsu ambony,ukazywa� si� co chwila grenadier francuski, który wdziawszy na mundur kom�� i za�o�ywszyna kark stu�� g�osi� kazanie o najsproSniejszych objawach �ycia, o najohydniejszych przest�p-stwach, jakie tylko zgromadzi� mo�e w szczup�e ramy anegdoty kawalerska imaginacja.Mow� swoj� ilustrowa� najzabawniej w Swiecie, skubi�c du�ego koguta i co chwila z gesta-mi krasomówczymi rozsypuj�c na s�uchaczów obdarte pierze.Umia� przy tym pia� i udawa�gdakanie sp�oszonych kokoszek w sposób iScie zabawny.Cedro Smia� si� do rozpuku mecha-nicznym, martwym Smiechem, bokami i gard�em, aczkolwiek doSwiadcza� jednoczeSnie uczu-cia przykroSci.Wci�� doko�a niego �amano konfesjona�y, r�bano rzexbione stalle i �awki, ka-tafalki, schody, drabiny i lichtarze, sprz�ty kruchciane, starodawne naczynia z drewna, bar-dziej ju� przez sw� staroS� symbole wiecznoSci ni� przedmioty rzeczywiste.Rzucano je wrazz chor�gwiami, z msza�ami w wielowiecznych oprawach, wraz z poczernia�ymi obrazamiw grubych ramach na stosy, i ognie pe�ga�y coraz �ywiej.Krzysztof oci�a�ymi oczyma pa-trza� na bia�e place po zerwanych ze Scian obrazach, gdzie nik�e paj�czyny chwia�y si� odprzeci�gu.Ziewa� kurcz�c si� w sobie �a�oSnie.Na marmurowej posadzce sta�y poSrodku348rozlane ka�u�e juchy prosi�t, ciel�t, kogutów i indyków.Za nogami chodz�cych w�óczy�y si�istne korowody puchu i pierza.S�ycha� by�o gwar przewa�nie francuski, ale przebija�y si�dxwi�ki niemieckie, polskie, hiszpa�skie, a nawet holenderskie.Holendrzy w Hiszpanii jako zdobywcy.- pomySla� leniwie Krzysztof ziewaj�c z ca�ego serca.W tej samej chwili rozleg� si� dzwonek u drzwi prowadz�cych do zakrystii, tak znany uchukatolickiemu, a zwiastuj�cy wyjScie sumy.Wszyscy porzucili swe zaj�cia i zwrócili g�owyw tamt� stron�.Istotnie wychodzi� z zakrystii t�um poprzebieranych �o�nierzy.Naprzód szed�szereg jakoby ch�opców maj�cych s�u�y� do mszy, w kom�ach i p�sowych pelerynkach.Ka�-dy z nich niós� du�� butl� omsza��, z mink� skromn� i pokornie spuszczonymi oczkami.Usta-wili butle na wielkim o�tarzu szeregiem i, z�o�ywszy r�czki, poSpiesznie zbiegli ku stopniom.Za nimi dopiero wylaz� z zakrystii piechur z w�siskami jak dwa lisie ogony, w (Rni�cej kapiei berecie, drugi za nim w ornacie, trzeci tylko w albie, któr� podnosi� w sposób damski, zwa-ny incroyable czasu wielkiej rewolucji.Ka�dy z nich dxwiga� olbrzymi g�sior z winem.T�um �o�dacki rycza� z zachwytu i klaska� w r�ce.Tamci, b�aznuj�cy, poustawiali przyniesio-ne g�siory na o�tarzu.Przydxwigan� przez kilku beczu�k� z winem wtoczyli na o�tarz i usta-wili na szczycie cyborium.Piechur w kapie wzi�� z r�k kolegi kadzielnic� i niespodzianiezacz�� wykonywa� nieprzyzwoity taniec i odprawia� jakieS potworne nabo�e�stwo.GdywSród podrygów wyrzuca� nogi, odgi�a si� kapa i wykaza�a, �e celebrans jest wprawdziew mundurze, ale bez innych, niezb�dnych cz�Sci uniformu, które w�aSnie suszy�y si� przy jed-nym z ognisk.W trakcie tych profanacji poubierani w kome�ki wypchn�li przed o�tarz siwe-go cz�eczyn� w nocnej koszuli i krótkich majtkach.Ubrany w kap� wci�gn�� go na stopnieo�tarza i przedstawi� widzom jako ksi�dza proboszcza.- Hiszpan - wo�a� g�osem b�aze�skim - ale ksi�dz proboszcz! Zdawa�oby si�, �e tak niewiele,a przecie� jest to w�aSciciel i twórca tej ca�ej piwniczki winnej.Szanujcie, barbarzy�cy, tegow�aSciciela! Nic nie wypito potajemnie.Nie chcia� nam czcigodny ojciec dobrowolnie poka-za� skarbu, który przez tyle lat piel�gnowa�, wi�c go cokolwiek zaznajomiliSmy z grzeczno-Sci�.Teraz ju� jest grzeczny i sfrancuzia�y do gruntu.Pi��dziesi�cioletnia malaga w tym otoanta�ku.Wrzask radoSci rozleg� si� w ca�ym koSciele.Cedro cieszy� si� na równi ze wszystkimi prze-mok�ymi i zzi�b�ymi kamratami, wbrew istotnym swoim uczuciom.Ceremonia wnoszeniabutelek i g�siorów zajmowa�a go prawdziwie i szczerze.Gdyby wiarusy wyprawia�y stokro�bezecniejsze orgie, uzna�by jena przekór g�osowi duszy za ciekawe, godne uwagi i w szcze-gólny sposób w�aSciwe.Pi� mu si� chcia�o tak okropnie, �e zda si� kilka lat �ycia odda�by zajeden z owych p�katych i omsza�ych g�siorów wina.Po wielkim zm�czeniu, po trudzie dro�-nym a� do siódmego potu, po wykonaniu pracy ostatniej, która daje mo�noS� poznania forsyi trudu jucznego konia, jego znojów i niemal uczu� - by�o mu teraz na kamieniach odwiecz-nej posadzki zimno i obmierxle.Woda w�azi�a w koSci.W�óczy� spracowane oczy po p�ytach okolicznych.Sam le�a� obok marmurowej tablicy, wiel-koSci� przewy�szaj�cej wzrost cz�owieka.Wykute na niej by�o niezgrabne wyobra�enie rycerzaw zbroi, z mieczem w d�oniach splecionych.Twarz z p�askim nosem, pancerz i stopy - wszyst-ko to dawno ju� by�o start podeszwami i obcasami wiernych parafian, wyniesione prochemprzez niezliczone szeregi nóg, które w ci�gu wieków depta�y dumnego rycerza.Teraz by� z nie-go tylko Slad, istne zw�oki, znak Swiadcz�cy o znikomoSci pami�ci ziemskiej.Dalej le�a�y ta-blice, których litery, podobnie jak wojownik, zst�pi�y w kraj nicoSci.Obok napisów by�y okr�-349g�e, �elazne antaby do podnoszenia tych drzwi grobowych.Spod nich to wia� ów przejmuj�cy,zwilg�y, trupi ch�ód.Krzysztof ,nie móg� wytrzyma�.Z�o�y� swe siod�o, lanc�, powiesi� przyo�tarzu p�aszcz i uzd�.Wszed� mi�dzy t�um.Trudno by�o przejS� ko�o ognisk, gdy� wsz�dzietam ludzie le�eli na rozci�gni�tych p�aszczach, dywanach, ornatach, kapach koScielnych, nasuknie do paradnego katafalku.W stronie prezbiterium utworzy�a si� zbita masa przyst�puj�-cych do anta�ka z winem.Wiarus w kapie rozdziela� kielichy mi�dzy pij�cych.Krzysztof grza�si� i suszy�, z dala stoj�c przy jednym z ognisk, i rozgl�da� si� naoko�o.Dra�ni�o go rozkosznieskwierczenie prosiaka pieczonego na bagnecie.Wstyd go pali� na mySl, �eby poprosi� o k�sek,ale g�ód kiszki skr�ca�.Kamraci przypatrywali mu si� spode �ba.Zacz�li mi�dzy sob� mamro-ta� z niech�ci� i zsun�li si� ko�o ognia w taki sposób, �eby mu zagrodzi� dost�p.Cedro spoj-rza� na nich wynioSle i odszed� z g�ow� zadart� do góry, w towarzystwie coraz donioSlejszejsymfonii kiszkowej.Zahucza�y organy, na których wygrywano skocznego sztajerka.W jednejz kaplic utworzy� si� pewien rodzaj sali balowej.Ta�czono tam z nadzwyczajnym o�ywieniemi ruchami.Szczególnie odznacza� si� w tym kierunku jeden z grenadierów.Ta�czy� trzymaj�cw obj�ciach z pieczo�owit� i subteln� elegancj� sporego prosiaka.Udawa�, �e w zapami�ta�ymszale wiruje w ta�cu styryjskim, unosz�c w obj�ciach nadobn� i wiotk� dziewic�.Poniewa�praw� r�k� kr�ci� prosi�ciu ogon i szczypa� je paznokciami, gdy� kwicza�o obrzydliwie -wi�cuSmierza� jego boleS� nami�tnymi szepty.�o�dactwo rycza�o [ Pobierz całość w formacie PDF ]