[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.ZASADA CZYSTOŒCI ESTETYK:Sceny patetyczne, wznios³e, nie mog³y s¹siadowaæ ze scenami komicznymi; wi¹za³a siê z tym i zasada decorum;9.ZASADA DECORUM:Gatunki dramatyczne powinny byæ pisane w specyficzny sposób, ró¿nymi stylami.Nale¿a³o dbaæ o czystoœæ jêzyka;a) tragedia - styl wysoki; jêzyk wznios³y;b) komedia - jêzyk zbli¿ony do potocznego;Regu³a decorum okreœla³a równie¿ typy postaci, jakie mog³y wystêpowaæ w teatrze - w tragedii postacie stanu "wysokiego", szlachetnie urodzone, w komedii postacie o rodowodzie plebejskim.10.Tekst g³ówny: monolog, dialog;tekst poboczny: didaskalia;11.ZASADA NIEPRZEDSTAWIANIA BEZPOŒREDNIO SCEN KRWAWYCH.O drastycznych wydarzeniach po prostu opowiadano w dialogu.12.ZASADA NIEZMIENNOŒCI CHARAKTERU POSTACI.Bohaterowie tragedii antycznej nie podlegaj¹ transformacjom, nie popadaj¹ w skrajne stany emocjonalne.Takiej kreacji postaci sprzyja³o u¿ycie niezmiennej maski, któr¹ aktor przywdziewa³ na pocz¹tku przedstawienia, a zdejmowa³ dopiero na koñcu sztuki.TRAGIZM - kategoria estetyczna, wartoœæ moralna zwi¹zana z konfliktem wartoœci.Jednostka wolna zostaje postawiona wobec koniecznoœci wyboru wartoœci przeciwstawnych, ale jednakowo wa¿nych.Sam akt wyboru, niezale¿nie od tego, która z wartoœci zostanie wybrana, prowadzi nieuchronnie do katastrofy.Niemo¿liwym jest znalezienie wyjœcia, które by satysfakcjonowa³o (KONFLIKT TRAGICZNY).BOHATER TRAGICZNY - bohater postawiony w obliczu wyboru miêdzy dwoma równorzêdnymi racjami; ka¿dy z wyborów przybli¿a go nieuchronnie do katastrofy, czêsto równoznacznej ze œmierci¹;IRONIA TRAGICZNA (DRAMATYCZNA) - bohater czêsto pope³nia "nieszczêœliwe zb³¹dzenie"; wie, ¿e pope³ni³ zbrodniê lub czyn niegodny; i.t.to przeciwieñstwo miêdzy samoœwiadomoœci¹ bohatera a jego rzeczywist¹ sytuacj¹;WINA TRAGICZNAPERYPETIA - prze³om w ¿yciu bohatera odmieniaj¹cy kierunek biegu akcji; prowadz¹cy do katastrofy;KATASTROFA - ostateczne zdarzenie rozstrzygaj¹ce o klêsce bohatera, wynikaj¹ce nieuchronnie z ca³ego splotu przedstawionych wypadków; punkt prze³omowy, rozwi¹zanie dramatu;STYCHOMYTIA - dialog dwóch postaci scenicznych z³o¿ony z jednowersowych replik;CHARAKTERYSTYKA POSTACI:ANTYGONA - córka Kreona, siostra Hajmona i Ismeny; postaæ aktywna, wierz¹ca (do Ismeny: "A ty zniewa¿aj bogów œwiêt¹ wolê"), stawia czynny opór, kocha brata, ma odwagê sprzeniewierzyæ siê prawu ludzkiemu; dla niej prawo moralne jest bardzo silne; uparta, konsekwentna w dzia³aniu, przekonana o s³usznoœci swego postêpowania, nie dzia³a pod wp³ywem chwili, rozwa¿na, heroiczna, nie boi siê œmierci ("a ja brata pogrzebiê sama, potem zginê z chlub¹")ISMENA - siostra Antygony, córka Kreona; niezdecydowana, bojaŸliwa ("zginiemy marnie jeœli wbrew prawu z³amiemy wolê i rozka¿ tyrana"), uleg³a, usi³uje byæ lojalna wobec króla, choæ wewnêtrznie nie zgadza siê z nim; zastraszona, uznaje wy¿szoœæ mê¿czyzn, oportunistka; nie jest w stanie poœwiêciæ ¿ycia dla brata ("Pos³uszna bêdê w³adcom tego œwiata bo pró¿ny opór ur¹ga rozwadze.")KREON - król; stara siê rz¹dziæ sprawiedliwie, zawsze przestrzegaæ praw; wytrwa³y i nieustêpliwy w postanowieniach; sprawy pañstwa stawia na pierwszym miejscu, nie zwa¿aj¹c na tradycjê; Gdy wró¿bita przestrzega przed klêskami i k³opotami kraju, Kreon ustêpuje.Nie chce zgubiæ swego pañstwa: "nieszczêœcie œci¹gn¹æ na kraj jeszcze gorzej."uparty, dumny, pyszny, despota, zarozumia³y, rz¹dny w³adzy, d¹¿y do ogólnego pos³uchu: "Pañstwo - to jestem ja, nie s³ucham t³uszczy."; porywczy, niekonsekwentny, nieustêpliwy, skory do gniewu; wed³ug niego przyznanie siê do b³êdu podwa¿a autorytet; podejrzliwy wobec poddanych, nie s³ucha (nawet dobrych rad).Odbiera narzeczon¹ synowi, co prowadzi Hajmona do samobójstwa;HAJMON - syn Kreona; wed³ug niego g³owa pañstwa powinna podejmowaæ decyzje zgodne z wol¹ ludu, sumienia: "(.) Sam chcesz mówiæ, a nie s³uchasz ludzi."Popiera rz¹dy mocne, twarde, ale jednoczeœnie rozwa¿ne i przemyœlane.NAWI¥ZANIA DO KONWENCJI GATUNKOWEJ TRAGEDII W LITERATURZE NOWO¯YTNEJ:.tragedia renesansowa (humanistyczna) - J.Kochanowski "Odprawa pos³ów greckich" (konflikt - interes jednostkowy a ogólny; obecnoœæ chóru).tragedia klasycystyczna (XVII w.Francja) - P.Corneille "Cyd";.tragedia narodowa (Polska, druga po³.XVIIIw.) - A.Feliñski "Barbara Radziw³³ówna"Pytanie nr 12.: Istota konfliktu tragicznego w "Antygonie".Trzy aspekty konfliktu.Istota konfliktu tragicznego w "Antygonie" polega na dramatycznych wyborach dokonywanych przez bohaterów tragedii Sofoklesa.G³ównym wyborem tragicznym jest wybór jakiego dokona³a tytu³owa bohaterka.Antygona mia³a dwie mo¿liwoœci, albo uszanowaæ prawo boskie albo uszanowaæ prawo ustanowione przez ludzi.Prawo boskie zmusza Antygonê do sprzeciwienia siê rozkazowi króla Kreona i pochowania zabitego brata (Polinejkesa), który zgin¹³ w bratobójczej walce o Teby i który zosta³ uznany za zdrajcê (dla przyk³adu obroñca Teb, brat Antygony i Polinejkesa, zaosta³ pochowany godziwie, z nale¿nymi honorami).Z³amanie prawa ludzkiego, które w tym przypadku jest prawem ustanowionym przez króla Kreona, równa³o siê z wydaniem na siebie wyroku œmierci.Bohaterka stoi przed problemem niemo¿liwym do rozwi¹zania.Je¿eli zdecyduje siê na postêpowanie zgodnie z religi¹ i dokona symbolicznego pochówku brata, ska¿e sam¹ siebie na zag³adê.Je¿eli zaœ bêdzie pos³uszna rozkazowi króla i odst¹pi od grzebania zw³ok Polinejkesa, œci¹gnie na siebie gniew i kl¹twê bogów.Antygona znalaz³a siê w sytuacji bez wyjœcia , jest to tzw.konflikt tragiczny, jakiej decyzji by nie podjê³a, konsekwencje tego wyboru bêd¹ op³akane.Tak¿e sam król Teb, Kreon jest postaci¹ tragiczn¹.Uwa¿a³, ¿e jako król zawsze ma racjê, ¿e nale¿y do niego ca³e pañstwo razem z ludŸmi.Uwa¿a³ , ¿e przyznanie siê do jakiegokolwiek b³êdu bêdzie utrat¹ autorytetu i w³adzy, co doprowadzi do anarchii w pañstwie.Wydaj¹c zakaz grzebania zw³ok Polinejkesa (- zdrajcy), dzia³a³ zgodnie z prawem ludzkim, zgodnie z interesem pañstwa.Tym samym jednak, z³ama³ prawo boskie, przez co œci¹gn¹³ na siebie i swoj¹ rodzinê kl¹twê i gniew bogów.Jego ¿ona, Eurydyka oraz jego syn, narzeczony Antygony, Hajmon pope³niaj¹ samobójstwo.Kreon by³ w sytuacji bez wyjœcia, ewentualne uwolnienie Antygony mog³oby zakoñczyæ siê utrat¹ królewskiego autorytetu, anarchi¹ w pañstwie i wreszcie, zgub¹ Teb.Pytanie nr 13.: Œwiat wartoœci w "Antygonie": wiara, rozum, prawo.Obywatele i w³adca, problem w³adzy.Portrety ludzi, obraz rodziny.Król Teb, Kreon, by³ królem, który chcia³ mieæ ca³kowit¹ w³adzê nad swym pañstwem.Uzna³ on, ¿e wraz z terytorium kraju, nale¿¹ do niego, s¹ jego w³asnoœci¹ tak¿e ludzie ¿yj¹cy w Tebach [ Pobierz całość w formacie PDF ]