[ Pobierz całość w formacie PDF ]
. 141Dobre wyniki dało tak\
e modelowanie sekwencyjnych struktur tekstu na poziomieleksykalnym.Wykazano, \
e przedmiotem efektywnej analizy metodą ARIMA mogąbyć sekwencje ilości informacji (w rozumieniu definicji C.Shannona) niesionej przezkolejne słowoformy tekstu.Testowano hipotezę, zgodnie z którą na poziom tego  infor-macyjnego rytmu (mierzony współczynnikiem Ve ) wpływ powinien mieć typ składnidanego języka.Wynik weryfikacji był satysfakcjonujący: szeregi czasowe oparte na tek-stach polskojęzycznych (składnia typu syntetycznego, swobodny szyk wyrazów w zdaniu)były praktycznie pozbawione rytmu, natomiast sekwencje oparte na języku włoskim(składnia typu analitycznego, względnie uporządkowany szyk wyrazów w zdaniu) wyka-zywały słabe, ale statystycznie znaczące regularności.Biorąc pod uwagę publikowanewcześniej wyniki analogicznych testów prowadzonych na innych językach, uznano, \
ewspółczynnik Ve , wyra\
ający swoisty stopień  informacyjnego uporządkowania tekstu ,mo\
na uwa\
ać za efektywne kryterium w typologicznej klasyfikacji języków.Bilans przeprowadzonych badań nale\
y uznać za pozytywny.Odkryto wiele prawi-dłowości występujących w sekwencyjnych strukturach języka i przedstawiono je w formiesformalizowanych modeli matematycznych, nadając im jasną interpretację lingwistyczną.Wszystkie testowane hipotezy oparte były na przesłankach dedukcyjnych, niezale\
nychod konkretnego materiału językowego.Wyraz
nie określono jednak sposób i warunki,w jakich mo\
na poddać je falsyfikacji.Dla uogólnień o charakterze teoretycznym przed-stawiono tak\
e przykładowe zastosowania praktyczne, głównie w zakresie klasyfikacjijęzyków, taksonomii tekstów i wersologii.O tym, czy analiza sekwencyjna znajdzie dalsze zastosowania w językoznawstwie,trudno dziś jednak przesądzać.Jak zauwa\
yÅ‚ Saint-Evremond, XVII-wieczny francuskimoralista i myÅ›liciel:  Les mathématiques, à la vérité, ont beaucoup plus de certitude;mais, quand je songe aux profondes méditations qu elles exigent, comme elles voustirent de l action et des plaisirs, pour vous occuper tout entier, ces démonstrations mesemblent bien chères, et il faut être fort amoureux d une vérité, pour la chercher à ceprix-là. 134 Mimo upÅ‚ywu lat, refleksja ta zachowaÅ‚a zadziwiajÄ…cÄ… aktualność.134SAINT-EVREMOND, Jugement sur les sciences où peut s appliquer un honnête homme, 1662.Cytat napodstawie wydania SAINT-EVREMOND, R
uvres mêlées, Edizioni dell Ateneo, Roma 1966, 88.BIBLIOGRAFIAADAM J.-M.(1992), Les textes: types et prototypes: récit, description, argumentation, explicationet dialogue.Paris: Nathan Université.ALTMANN G.(1978), Towards a Theory of Language.In: Glottometrika 1, 1 25. (1980), Prolegomena to Menzerath s Law.In: Glottometrika 2, 1 10. (1993), Science and Linguistics.In: R.Köhler, B.B.Rieger (1993) (red.), Contributions toQuantitative Linguistics.Dodrecht: Kluwer, 3 10. (1997), The Art of Quantitative Linguistics.In: Journal of Quantitative Linguistics 4/1 3, 13 22.ALTMANN G., KOCH W.A.(1998) (red.), Systems.Berlin, New York: Walter de Gruyter.ALTMANN G., KÖHLER R.(2002) (red.), Handbook of Quantitative Linguistics.Berlin itd.:Walter de Gruyter (w przygotowaniu).ALTMANN G., LEHFELDT W.(1973), Allgemeine Sprachtypologie.München: Fink.ALTMANN G., SCHWIBBE M.(1989), Das Menzerathsche Gesetz in informationsverarbeitendenSystemen.Hildesheim itd.: Olms.AMSTERDAMSKI S.(1987), Rozwój nauki.In: Filozofia a nauka.Zarys encyklopedyczny.WrocÅ‚aw itd.: Ossolineum, 589 598.ARAPOV M.V., CHERC M.M.(1974), Matemati%0Å„eskie metody v istori%0Å„eskoj lingvistike.Moskva:Nauka. (1983), Matematische Methoden in der historischen Linguistik.Bochum: Brockmeyer.ARYSTOTELES, Retoryka, Poetyka.Warszawa, 1988, PWN.PrzeÅ‚o\
ył i wstępem opatrzyłH.Podbielski.ATKINSON J.M., HERITAGE J.(1984) (red.), Structure of Social Action.Studies in ConversationalAnalysis.London, Paris: Oxford University Press, Maison des Sciences de l homme.AZAR M., KEDEM B.(1979), Some Time Series in the Phonetics of Biblical Hebrew.In: Bulletinof the ALLC 7(2) 111 129.BAEVSKIJ V.S., OSIPOVA L.JA.(1987), The Algorithm and some Results of a Statistical Inves-tigation of Alternating Rhythm on the Minsk-32 Computer.In: Glottometrika 8, 157 177.BARTLETT M.S.(1946), On the Theoretical Specification of Sampling Properties ofAutocorrelated Time-Series.In: Journal of the Royal Statistical Society, B8, 27 41.BATAGELJ V., PISANSKI T., KER%7ńI
D.(1992), Automatic Clustering of Languages.In: Compu-tational Linguistics 1992/18 (3), 339 352.BAVAUD F.(1998), Modèles et données.Paris: L Harmattan.BELLERT I.(1971), O pewnym warunku spójnoÅ›ci tekstu.In: M.R.Mayenowa (1971) (red.),O spójnoÅ›ci tekstu.WrocÅ‚aw itd.: Ossolineum, 47 76.BENVENISTE E.(1966), Problèmes de linguistique générale.Paris: Gallimard.144BEÖTHY E., ALTMANN G.(1984a), The diversification of meaning of Hungarian verbal prefixes.II.ki-.In: Finisch-Ugrische Mitteilungen 8, 29 37 [ Pobierz caÅ‚ość w formacie PDF ]