[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Monografia zawierała wszystkie znane nam teksty Majów: trzy rękopisy i dużą liczbęinskrypcji na dawnych zabytkach kultury, na posągach, stelach, płaskorzez
bach.Książkapodsumowała ponad stuletnią polemikę na temat pisma Majów, wywołała szeregentuzjastycznych recenzji w prasie zagranicznej i radzieckiej, a uniwersytet w Harvard wydałją w przekładzie angielskim.Zagadkowe znaki straciły aureolę tajemniczości.Tematykarękopisów jest bardzo różnorodna, ale przeważają wykazy pór roku z krótkimi wskazówkamidotyczącymi obrzędów religijnych oraz zależności prac rolniczych od zjawiskmeteorologicznych.Rękopis drezdeński zawiera obszerne rozdziały omawiające ruchorbitalny Wenery, związki małżeńskie, miejsca pobytu potężnego boga deszczu, zaćmienia.Rękopis madrycki poświęcony jest problemom uprawy roli, polowania, pszczelarstwa,rzez
biarstwa; paryski natomiast zawiera szereg wiadomości historycznych.Wykopaliska archeologiczne ujawniły liczne inskrypcje w ponad stu antycznychmiastach Majów, których ruiny są rozrzucone na płaskowyżu gwatemalskim, na tereniecałego Półwyspu Jukatańskiego i na południu prawie do samego Oceanu Spokojnego.Obecnie znamy ponad tysiąc inskrypcji, co prawda, wiele z nich jest całkiem zniszczonych,względnie są poważnie uszkodzone.Napisy te można podzielić na dwie grupy: pierwszaskłada się z inskrypcji na budynkach, stelach, ołtarzach i innych monumentalnych pomnikacharchitektury Majów, druga zaś zawiera napisy na naczyniach, wisiorkach, tabliczkach itp.Dzięki pracy Knorozowa z tych inskrypcji mogą uczeni otrzymać cenne wiadomości.Przemówić mogą do nas zdarzenia, ku których czci dz
wignięto te pomniki.324MAJOWIE, TOLTEKOWIE, AZTEKOWIECzegóż mogli się dowiedzieć historycy o losach tej nieodgadnionej cywilizacji?.Pierwsze miasta-państwa Majów powstały na pograniczu naszej ery.Indianie cikontynuowali kulturę Olmeków.Ich dziełem był najdokładniejszy kalendarz, udoskonaleniepisma hieroglificznego, stworzenie wspaniałego malarstwa fresków, pogłębienie sztukiarchitektonicznej, zastosowanie pozycyjnego systemu przy obliczeniach - ich matematyka znasymbol zera, czego nie znają ani współcześni im Rzymianie, ani mieszkańcy Europyzachodniej parę stuleci póz
niej.Na pomnikach kultury Olmeków napotykamy wizerunki ludzi należących do różnychtypów etnicznych.Patrząc na ubiór głowy wodza na jednej z monumentalnych stel, rozpoznaćw nim możemy władcę Majów; obok niego widzimy wodza czy też kapłana olmeckiegoo charakterystycznie obrzmiałej figurze i krótkich rękach.Zupełnie prawdopodobne, że w tymokresie  barbarzyńskie plemiona Majów podbiły miasta-państwa Olmeków, przejmującjednak ich kulturę (zjawisko to spotykaliśmy już w Indiach i na terenie Międzyrzecza).Ruiny starych miast Majów rozproszone są po dżunglach dzisiejszego Meksyku,Gwatemali, Hondurasu.Daty, wyciosane na stelach, świątyniach i ołtarzach, pozwalająodnieść ich czas powstania na IV-IX w.n.e.Póz
niej powstaje luka, a pomniki kultury Majówpojawiają się daleko na południowym wschodzie, na Półwyspie Jukatańskim, na którymrozpoczyna się rozkwit Nowego Królestwa Majów.Jakie były przyczyny opustoszenia tych miast? Na to pytanie było wiele odpowiedzi:trzęsienie ziemi, epidemia,  fatalne daty w kalendarzu przepowiadające  koniec świata ,nagłe zmiany klimatu, wyjałowienie gleby, rewolucje, agresje z zewnątrz.Najbliższe prawdysą trzy hipotezy: sposób uprawy roli za pomocą wypalania i karczowania lasów powodował,że urodzajność gleby zmniejszała się z roku na rok, zmuszając do porzucenia  miejscapobytu i przeniesienia się na nowe, dziewicze tereny.Typowe dla społeczeństwwczesnoklasowych zamieszki wewnętrzne i zacięta walka kapłanów i wielmożówz uciskanymi doprowadziły do upadku starych miast (podobnie jak w Egipcie okresu budowywielkich piramid).Wreszcie, na przełomie IX-X w.(okres upadku Starego Państwa) całaAmeryka Z
rodkowa zostaje podbita przez koczownicze plemiona z północy, a kulturyZapoteków, Tolteków i innych ludów Meksyku zostają zniszczone.Istnieje tutaj analogiaw postaci inwazji Ariów i zniszczenia cywilizacji Mohendżo-Daro i Harappy.Najbardziejprawdopodobna jest współzależność tych trzech przyczyn, w wyniku których zakończył siępierwszy etap cywilizacji Majów.325Drugi etap jest nierozerwalnie związany z Półwyspem Jukatańskim, a ściślej mówiącz doliną Meksyku.Pod naporem  wielkiej amerykańskiej wędrówki ludów , pod naciskiemplemion barbarzyńskich, które zrujnowały najstarsze miasto Meksyku, Teotihuacan, jegomieszkańcy Toltekowie przenoszą swą stolicę do Tollanu.Ale i tutaj silny napór przybyszów Chichimeków (tzn. dzikusów, barbarzyńców ) zmusza ostatniego władcę Tolteków doszukania schronienia na krańcach swoich posiadłości, w Tabasco.Stąd podejmuje on wyprawę na Jukatan, na którym właśnie rozpoczyna się rozkwitNowego Królestwa Majów.Wyprawa zakończyła się powodzeniem.Toltekowie zdobywająmiasta Majów i zakładają państwo ze stolicą w Cich�n Itza.Legendy mieszkańców dolinyMeksyku przekazały nam imię tego ostatniego panującego Tolteków i pierwszegomeksykańskiego władcy Jukatanu.O inwazji zaborców opowiadają również podania Majów.Imię ich wodza podają podobnie jak Toltekowie: Ce Acatl Topiltzin - najwyższy kapłan bogaQuetzalcoatla, tego samego Quetzalcoatla, w którym uczeni XIX w.widzieli mieszkańcaAtlantydy,  świętego Tomasza ,  białego cywilizatora itp.Kultury Majów i Tolteków, drogą wzajemnej asymilacji, przyczyniły się do powstaniaznakomitych dzieł architektury i rzez
by.W końcu XII w.Majowie rozpoczynają zakończonąsukcesem walkę z panowaniem Tolteków [ Pobierz całość w formacie PDF ]