Gabriel R.A. Scypion Afrykański Starszy. Największy wódz starożytnego Rzymu

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.19Philip Sabin, The Mechanics ofBattles in the Second Punic War,s.77.20Ibid.21Ibid.22Richard A.Gabriel, Karen S.Metz, Death, Wounds, and Injury,w: From Sumer to Rome, s.83-95, także Richard A.Gabriel, Siegecrafi,w: Soldiers' Lives Through History, rozdz.17.23Takiego zdania jest Sabin {Mechanics ofBattles in the Second Punic War, s.65), z którym w pełni się zgadzam.24Ibid., s.66.25Philip Sabin, The Face of Roman Battle, Journal of Roman Studies" 2000, t.90, s.1-17.Por.Models of Combat, s.8.26P.Krentz, Casualties in Hoplitę Battles, Greek, Roman, andByzantine Studies" 1985, t.26, nr 1, s.13- 20.Autor dowodzi, żepoczątkowo wskaznik zabitych podczas bitew antycznych wynosił5 procent po stronie zwycięzców i 11 po stronie pokonanych.W wypadku, gdy jedna ze stron została rozbita lub wpadła w zasadzkę,liczba ofiar znacznie wzrastała.Porównaj: Richard A.Gabriel, KarenS.Metz, Death, Wounds, and Injury, s.83-91 oraz Adrian Goldswor-thy, TheArmy at War: 100 BC-AD 200, s.222.27Philip Sabin, The Face of Roman Battle, s.14.28Idea zrywów podczas bitwy, choć rozwinięta przez Sabina, została zapożyczona od Goldsworthy'ego, który przedstawił ją w pracyThe Roman Army, s.222.Odpowiada ona opisowi bitwy pod Zamąu Liwiusza, w którym pisze on o powtarzających się atakach" oraz ciągłym przesuwaniu się wojsk w przód i do tyłu.Patrz Liwiusz, Dzieje,księga 30, 34.29Philip Sabin, The Face of Roman Battle, s.15.30Liwiusz, Dzieje, księga 1, 43, porównaj też: R J.Forbes, Studiesin Ancient Technology, Leiden 1964, s.96.31Jonathan P.Roth, The Logistics ofthe Roman Army at War: 264B.C.-A.D.235, Boston 1999, s.87.32Obliczenia dotyczące dostaw dla armii Scypiona oparte zostałyna szacunkowej liczbie dostaw, przedstawionej w: Jonathan P.Roth, TheLogistics of Roman Army at War, s.66 67.Stawka żywnościowa dla żołnierzarzymskiego opiera się na dziennej racji polowej 2,2 sex-tari (850 g) ziarna.Dodatkowo żołnierz otrzymywał 50 g fasoli, 30 g sera, 40 g oliwy, 30 g soli(koniecznej dla zatrzymywania płynów w ciele) i prawdopodobnie 20 gsuszonych owoców, co dawało około 1000 g żywności na żołnierza.Racje dlacałego oddziału sięgały 23 ton żywności dziennie.Nieco inne dane dotyczącepotrzeb żołnierzy w starożytności, patrz Donald W.Engels, Alexander the Greatand the Logistics of Macedonian Army, Berkeley 1978, tabela 3, s.145.33Informację tę zanotował Josephus w The Jewish War, przeł.G.A.Williamson, Oxford 1959, Pinguin, księga 1, s.395 [wyd.polskie: Józef Flawiusz, O wojnie żydowskiej, przeł.Jan Radożycki, Warszawa2000-J.J.].34Jonathan P.Roth, The Logistics of Roman Army at War, s.83.35Po reformie Mariusza liczba mułów przypadająca na contuber-nium została ograniczona do jednego, co zmuszało żołnierzy do przenoszenia większości ekwipunku.W wyniku zmian wprowadzonychprzez reformę żołnierze zaczęli sami siebie określać mułami Mariusza".36Jonathan P.Roth, The Logistics of Roman Army at War, s.83.37Ibid., s.126.38Ibid., s.128.y>Liwiusz, Dzieje, księga 27, 12.40Ann Hyland, Equus, The Horse in the Roman World, New Haven1990, s.92.41Jonathan P.Roth, The Logistics of Roman Army at War, s.133.42Liwiusz, Dzieje, księga 26, 43.43Keith Hopkins, Taxes and trade in the Roman Empire, 200 B.C.toA.D.400, Journal of Roman Studies" 1980, t.70, s.15, tablica 2.Patrz też Donald V.Sippel, Some Observations on the Means and Costsof the Transport of Bulk Commodities in the Late Republic and EarlyEmpire, Aricient World" 1987, t.16, s.37.44Jonathan P.Roth, The Logistics of Roman Army at War, s.182.� Ibid., s.187.46K.D.White, Roman Farming, Ithaca 1970, s.295.47James D.Anderson, Roman Military Supply in North-east Eng-land: An Analysis ofan Alternative to the Piercebridge Formula, Oxford1992, seria 224, s.15.48Ann Hyland, Equus, s.71-72.49K.D.White, Roman Farming, s.132.50Emment M.Essin, Mules, Packs, and Packtrains, SouthwesternHistorical Quarterly" 1970, t.74, nr 1, s.54.,!Richard A.Gabriel, Karen S.Metz, From Sumer to Rome, s.25.52Bernard S.Bachrach, Animals and Warfare in Early Medieval Europe, w: Armies and Politics in the Early Medieval West, red.BernardS.Bachrach, Aldershot 1993, s.717.53Ibid.54Peter Connolly, Greece and Rome at War, s.135.Jeśli JonathanRoth ma rację, twierdząc, że contubernium w armii w czasach republikidysponowało dwoma mułami, można przyjąć, że ładunek przenoszony przez żołnierzy w czasach Scypiona był odpowiednio mniejszy -prawdopodobnie lżejszy był o 15 do 20 kg - od tego, który niósł żołnierz w czasach cesarstwa [ Pobierz całość w formacie PDF ]