[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Konstantynstoczył z nim ciężkie bitwy, zmusił do zamknięcia się w Nikomedii i zacząłoblegać miasto.Licyniusz uciekł, schronił się u cesarza prosząc o pozbawienie9go najwyższej władzy.Doszło więc do tego, że w czasie, gdy ogromne pań-stwo poszukiwało godnego siebie władcy, Konstantyn Wielki uzyskał dlasiebie władzę nad wymienionymi krajami, został bowiem spadkobiercą dzie-dzictwa ojcowskiego, pozyskał Rzym usuwając Maksymina, Grecję, Macedonięi Azję Mniejszą, pozbawiając władzy rzeczonego Licyniusza, co więcej, samprzywłaszczył sobie władzę nad tą częścią ziem, którymi władał Dioklecjan,gdyż Licyniusz zatrzymał je sobie tytułem wojny prowadzonej z Maksymi-nem [21b], następcą Dioklecjana.Jako władca sprawił, że ujrzano jedno,połączone cesarstwo i założył Bizancjum, które od jego imienia otrzymałoswoją nazwę10.Praksagoras, chociaż sam był poganinem, powiada, że dziękilicznym zaletom, szlachetnemu charakterowi i ogromnym osiągnięciom cesarz7Maksencjusz, cesarz od 306 r., zginął w 312 r.- utopił się w Tybrze.8Licyniusz wyniesiony do godności Augusta przez cesarza Galeriusza w r.308, panował do 324 r.9Cesarzem był wówczas Galeriusz (305-311).10Konstantyn Wielki w 330 r.przeniósł stolicę z Rzymu do Bizancjum zwanego odtądKonstantynopolem.Konstantyn skazał na zapomnienie wszystkich poprzednio panujących.Na tymkończą się dwie księgi.Praksagoras miał, jak sam powiada, dwadzieścia dwa lata, gdy napisał swedzieło.Oprócz tego napisał dwie inne księgi O królach Aten mając dzie-więtnaście lat.W trzydziestym pierwszym roku życia wydał sześć innychksiąg O królu macedońskim Aleksandrze.Pisze stylem jasnym i przyjemnym.Przydałoby mu się nieco energii, którejmu brak.Posługiwał się dialektem jońskim.63Przeczytaliśmy dzieło historyczne retora Prokopiusza1 w ośmiu księgach2.Autor przedstawia w nim czyny, jakich dokonali Rzymianie za Justyniana 3w walkach z Persami, Wandalami i Gotami, szczególnie zaś wielkie osiągnię-cia Belizariusza4 jako wodza naczelnego.Retor, niemal nieodłączny jego to-warzysz, napisał swą historię na podstawie wydarzeń, w których uczestniczyłprzeważnie jako naoczny świadek.W pierwszej księdze opowiada, że cesarz rzymski Arkadiusz5 umierającwyznaczył w testamencie króla perskiego Jezdegerdesa na opiekuna swego sy-na Teodozjusza6.Jezdegerdes zgodził się, przyjął testament, mądrze sprawo-wał opiekę nad Teodozjuszem w wieku chłopięcym i zachował dla niego troncesarski.Po zmarłym Jezdegerdesie władzę przejął Wararanes, po czym ruszyłna wojnę przeciw Rzymianom.Teodozjusz natomiast wysłał do Persów wposelstwie Anatola, naczelnego dowódcę Wschodu.Król perski Wararanesprzyjął poselstwo, i po zawarciu traktatu, zaniechał działań wojennych7.Po nim władzę przejął król perski Perozes jako następca innego Jezdegerdesa,syna Wararanesa i wszczął wojnę z Hunami, plemieniem zwanym Eftalitami,a także  Białymi", gdyż mają białą cerę; z wyglądu nie są brzydcy.Niesą też podobni do innych Hunów.Nie pędzą życia dzikich koczowników, two-rzą społeczność zorganizowaną, kierującą się prawami i poddaną władzy swe-go króla.Od północy byli sąsiadami Persów.I dlatego właśnie, z powodugranic, [22a] Perozes wyprawił się z wojskiem na Eftalitów, ale już na po-czątku kampanii, wciągnięty ich taktyką wojenną na trudne tereny, wycofał1Prokopiusz z Cezarei Palestyńskiej (ok.490-562) - najwybitniejszy historyk wczesno-bizantyński, retor, prawnik, sekretarz osobisty Belizariusza.Wszystkie jego dzieła zachowałysię w języku greckim i w przekładzie łacińskim (wyd.G.Dindorf, [w:] CB, t.I-III,Bonnae 1933-1938; J.Haury, t.I-III, Lipsiae 1905-1913) reedycja: G.Wirth, t.I-IV,Leipzig 1962-1964; por.Krumbacher, s.230-237).2Historia wojen (Historiai,Historikon) napisana w latach 545-554.3Patrz Cod.3 przyp.3.4Belizariusz (ok.495-565) - dowódca wojsk cesarza Justyniana.5Patrz Cod.59 przyp.21.6Focjusz mówi o cesarzu Teodozjuszu II (patrz Cod.30 przyp.2).Por.ProkopiuszHistoria wojen, I 2, s.13, 5-14, 19.7Tamże, I 2, s.14, 20-15, 15.się upokorzony; po zawarciu haniebnego układu ukorzył się, uznał w króluEftalitów swego pana.Gdy złożył przysięgę, że nigdy nie napadnie na nich,puszczono go wolno.Póz
niej złamał przysięgę, by znalez
ć haniebną zagładęw rowach i okopach wroga.Był wtedy w dwudziestym czwartym roku swegopanowania.Wówczas to Perozes zgubił słynną perłę, którą nosił jako kolczykna prawym uchu 8.[Perły, margantaj, zwane również margaroj i margaridaj [ Pobierz całość w formacie PDF ]