Eo Lagerlof, Selma Gosta Berling

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Onklo Eberhard faras dikan inkstrekon sub sia lasta linio.El la sennombraj kestoj de la pupitro li elprenas flavi�intajn,plenskribitajn folipakojn, �iujn diversajn partojn de lia grandaverko, tiu verko, kiu portos la nomon de Eberhard Berggrentra la tempoj.Sed �uste kiam li metis pakon sur pakon kaj ri-gardas ilin en silenta ravi�o, la pordo malfermi�as, kaj la junagrafino envenas.Jen �i estas, la juna estrino de la maljunaj sinjoroj! xi, kiunili pli servas kaj adoras, ol la geavoj servas kaj adoras la unuannepon.Jen estas �i, kiun ili trovis en malri�o kaj malsano, kajal kiu ili nun donacis la tutan brua�on de la mondo, kiel lare�o en la fabelo faris al la malri�a belulino, kiun li trovis enla arbaro.Por �i kornoj kaj violonoj nun sonas en Ekeby.Por�i �io movi�as, spiras kaj laboras en la granda bieno.Nun �i estas sana, kvankam ankora� tre malforta.La sole-co en la granda domo fari�as longa por �i, kaj �ar �i scias, kela kavaliroj estas for, �i volas vidi, kiel aspektas en la kavalir-domo tiu fama �ambro.Jen �i do kviete envenas kaj rigardas la stukitajn murojn kajla flavkvadratajn litkurtenojn, sed �i �eni�as, kiam �i rimar-kas, ke la �ambro ne estas senhoma.Onklo Eberhard solene iras al �i kaj kondukas �in al lagranda amaso de skribita papero. Jen, grafino! li diras. Nun mia laboro estas preta.Nun413G�STA BERLINGeLIBROtio, kion mi skribis, iros en la mondon.Nun grandaj aferojokazos. Kio okazos, onklo Eberhard? Ho, grafino, �i alflugos kiel fulmo, fulmo kiu lumigas kajmortigas.De kiam Moseo eltiris lin el la fulmotondraj nubojde Sinaj kaj metis lin sur la fermoplaton en la plejinterno dela migrotemplo, de tiam li sidis sekura, la maljuna Jehova, sedjen la homoj ekvidos, kio li estas: imaga�o, nenia�o, vapora�o,la mortnaskita feto de nia propra cerbo.Li malalti�os al ne-nio, la maljunulo diris kaj metis sian sulketan manon sur laamason de folipakoj. Tie �i estas skribite, kaj kiam la homojlegos tion, ili devos kredi.Ili eksaltos kaj vidos sian propranstulton, ili uzos la krucojn kiel brullignon, la pre�ejojn kielgrenejojn, kaj la pastroj plugos la teron. Ho, onklo Eberhard, la grafino diras kun eta tremo. �uvi estas tiel terura homo? �u tie estas skribitaj tiel teruraj afe-roj? Teruraj! la maljunulo ripetas. Estas ja la vero.Sed nisimilas knabetojn, kiuj ka�as siajn viza�ojn en la jupfaldoj devirino, tuj kiam ili renkontas fremdulon.Ni kutimi�is ka�i ninde la vero, la eterne fremda.Sed nun �i venos kaj lo�os interni, nun �i estos konata de �iuj. De �iuj? Ne nur de la filozofoj, sed de �iuj, vi komprenas, grafino,de �iuj. Kaj Jehova mortos? Li kaj �iuj an�eloj, �iuj sanktuloj, �iuj diabloj, �iuj menso-goj. Kiu tiam regos la mondon? �u vi kredas, ke iu regis �in anta�e? �u vi kredas al tiu414G�STA BERLINGeLIBROprovidenco, kiu atentis pri paseroj kaj kapharoj? Neniu regis�in, neniu regos �in. Sed ni, ni homoj, kio tiam fari�os el ni? La samo, kio ni estis polvo.Kiu finbrulis, ne povas bruliplu, li mortis.Ligno ni estas, kiun �irka�flagras la flamoj dela vivo.La fajrero de vivo flugas de unu al alia.Oni estas bru-ligata, flamas kaj estingi�as.Tio estas la vivo. Ho, onklo Eberhard, �u do ne ekzistas spirita vivo? Neniu. Nenio trans la tombo? Nenio. Neniu bono, neniu malbono, neniu celo, neniu espero? Neniu.La juna virino pasas al la fenestro.xi elrigardas sur la fla-vi�intajn foliojn de la a�tuno, sur daliojn kaj asterojn, kiujkun pezaj kapoj pendas sur tigoj rompitaj de la a�tuna ven-to.xi vidas la nigrajn ondojn de L�ven, la malhelan �torm-�ielon de la a�tuno, kaj por tempeto �i transdonas sin al ne-ado. Onklo Eberhard, �i diras, kiel la mondo estas griza kajmalbela, kiel �io estas senutila! Mi volas ekku�i por morti.Sed tiam �i a�das kvaza� �emon en sia animo.La grandajfortoj de la vivo kaj la bolantaj sentoj la�te krias pri la feli�ode vivado. �u do ekzistas nenio, �i diras, kio povas doni belon al lavivo, post kiam vi forprenis de mi Dion kaj senmortecon? La laboro, la maljunulo respondas.Sed �i ree elrigardas kaj sento de malsato al tiu mizera sa�o�telkaptas �in.La neeltrovebla levas sin anta� �i, �i sentas, kela spirito lo�as en �io, �i sentas la potencon, kiu ku�as kate-415G�STA BERLINGeLIBROnita en �ajne senviva materio, sed kiu povas disvolvi milas-pekte nuanci�antan vivon.Kun svenanta penso �i ser�as no-mon por la �eesto de la spirito de Dio en la naturo. Ho, onklo Eberhard, �i diras, kio estas la laboro? �uestas dio? �u �i per si mem posedas celon? Diru ion alian! Mi scias nenion alian, la maljunulo respondas.Jen �i ek-trovis la nomon, kiun �i ser�is, mizeran, ofte makulitan no-mon. Onklo Eberhard, kial vi ne mencias la amon?Tiam rideto glitas �irka� la malplena bu�o, kie la mil sul-ketoj kruci�as. Tie �i, la filozofo diras kaj per pugnita mano frapas surla pezan pakon, tie �i �iuj dioj estas murdataj, kaj mi ne for-gesis Eroson.Kio estas la amo krom sopiro de la karno? Kial�i staras pli alte ol aliaj postuloj de la korpo? Diigu la malsa-ton! Diigu la lacon! Ili estas same indaj.Fini�u la malsa�a�oj!La vero vivu!Tiam la juna grafino klinas sian kapon.Ne estas tiel, tio neestas vera, sed �i ne povas disputi. Viaj vortoj vundis mian animon, �i diras, sed ankora�mi ne kredas vin.La diojn de ven�o kaj perforto vi povosmortigi, ne pli.Sed la maljunulo prenas �ian manon, metas �in sur la li-bron kaj respondas en la fanatikeco de malkredo. Leginte tion �i vi devos kredi. Do �i neniam venu anta� miajn okulojn! �i diras. �ar semi kredos tion, mi ne povos vivi.Kaj en profunda �agreno �i foriras de la filozofo.Sed kiam �i foriris, li longe sidas cerbumante.Tiuj malnovaj folipakoj, plenigitaj per blasfema skribo,416G�STA BERLINGeLIBROankora� ne estas ekzamenitaj de la mondo.La nomo de on-klo Eberhard ankora� ne atingis la altojn de la famo.Lia granda verko ku�as ka�ita en kesto en la rub�ambrosub la galeria �tuparo en la pre�ejo de Svartsj�.Nur je la finode la jarcento �i vidos la taglumon.Sed kial li faris tion? �u li timis, ke li ne pruvis sian aser-ton? �u li timis persekuton? Malmulte vi konas onklon Eber-hard.Jen komprenu: la veron li amis, ne propran gloron.Tial lioferis la lastan, ne la unuan, por ke patre amata infano povumorti en la kredo al tio, kion �i amis.Ho, amo, vi estas la verdire eterna!417G�STA BERLINGeLIBROTRIDEKDUA �APITROLa knabino el Nyg�rdeniu konas la lokon sub la monto, kie la piceoj kreskasNplej dense kaj dikaj tavoloj da musko kovras la teron.Kiel iu povus koni �in? Piedo de homo neniam surpa�is �in,lango de homo neniam donis nomon al �i.Neniu vojeto kon-dukas al la ka�ita loko.Rokoj turi�as �irka� �i, piedkaptantajjuniperoj gardas �in, ventfaligitaj arboj �irka�baras �in, lapa�tisto ne trovas �in, la lupo mal�atas �in.Estas la plej so-leca loko de la arbaro, kaj jen miloj da homoj ser�as �in.Kia senfina procesio de ser�antoj! Ili plenigus la pre�ejonde Bro, ne nur tiun de Bro, sed tiujn de L�vvik kaj Svartsj�.Ho, kia senfina procesio de ser�antoj!Infanoj de superuloj, kiuj ne rajtas akompani la irantaron,staras �e la vojrando a� pendas sur la barilpordoj, kie la gran-da irantaro pretermar�is [ Pobierz całość w formacie PDF ]