Kazania sejmowe Skarga P

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Kup� ró�nych kamieni nazbieraj�: to wielkie, to ma�e, to okr�g�e, to graniste, to d�ugie,i zda si� szpetna, pomieszana gromada.Lecz gdy mularz ocieszywaj�c, kamie� pi�knie nakamieniu po�o�y, pi�kna si� Sciana uczyni.Tak i w Rzeczyposp[olitej] uchylanim si� jedendrugiemu czyni si� pi�kna zgoda i jedno cia�o; i ona nierównoS� poddanoSci� si� g�adzii miarkuje.Jedna dusza w ciele rz�d czyni.A jako w ciele jedna dusza i jedna g�owa wszytkie cz�onki rz�dzi i o�ywia, tak w Rzeczy-posp[olitej] musi by� jeden, który wszytkim w�adn�� ma, który sam jednoS� i zgod� wszyt-kich cz�onków, aby si� nie wadzi�y, zatrzyma� mo�e.Bez trzech rzeczy zgoda by� w Rzeczypospolitej nie mo�e.Bez tych trzech rzeczy nigdy zgody i jednej ojczyzny mie� nie mo�ecie.Bez nierównoSci,bez podlegania jeden drugiemu, bez jednego wodza i sprawce.W ciele ogie� z wod� jako si� zgodz�.W ciele ludzkim mieszkaj� przeciwne sobie �ywio�y: ogie� i woda, i ziemia, i wiatr: jako�si� zgodz�? Ugadzanim jedne drugim.Woda nie wszytkiej wilgotnoSci swej na ogie� pusz-cza, a ogie� ozi�b�oS� wody miarkuje; ziemia gruboSci swej i suchoSci upuszcza, a wiatrswoj� wilgotnoSci� suchoS� ziemi ch�odzi.I z takiej zgody i ust�powania, i przyjaxni zdro-wie ludzkie trwa.Skoro jeden �ywio� uzuchwali si� a przemaga� inne chce, gotowa niezgodaw ciele i za ni� Smier�.Tak i w Rzeczyposp[olitej] musi jeden drugiemu ust�powa� i jedendrugiego znosi�.I bez tego dogadzania i ust�powania jeden drugiemu, o którym Aposto�mówi: Galat.6 [2]. jeden drugiego ci�ar noS , zgoda by� nie mo�e.Muzyka z ro�nych g�osów.Tak i w Rzeczyposp[olitej].Muzyka z szeSci i oSmi g�osów sk�adana ma w sobie ró�ne g�osy: wysokie, niskie, mier-ne.Tak i Rzeczposp[olita] ró�ne ma stany.Gdy jeden g�os górnie idzie, drugi zni�y� si�musi.Tak i w Rzeczyposp[olitej] jedni wy�szy, drudzy ni�szy by� musz�.Gdy który g�osz miary swej wynidzie, uszy si� obra�aj�.Tak i w Rzeczyposp[olitej] ka�demu w swymstanie zostawa� potrzeba, aby si� wdzi�cznoS� zgody Swi�tej nie psowa�a.Jeden kantortakt dawac musi.A jeSli jeden nad wszytkimi kantor taktu im nie daje, b��dów wielei o(b)mierz�e wrzaski wszytk� wdzi�cznoS� Spiewania popsuj�.Tak i w Rzeczyposp[oli-tej], gdy jeden nie rz�dzi a ró�noSci ludzkich nie miarkuje, wszytko si� królestwo nie-zgod� obala.OsobliwoS� pojedynkowa zgub� niesie.W ciele �aden (cz�onek) nic dobrego sobie nie obiecuje, jeSli si� z drugimi nie zwi��e.Taki w Rzeczypospolitej], kto tylo pojedynkowe dobre mienie mi�uje, a o pospolite nie dba, abysi� ze wszytkimi wi�za�, zgin�� musi.Bo �ywota nie masz, jedno w spólnym ciele przywszystkich.34S�aby ka�dy cz�onek bez towarzysza.Joan.15 [6].Ka�dy cz�onek s�aboS� swoje czuje, gdy si� od cia�a odrywa.Jako rózga od drzewa odci�ta -mówi Pan - wnet umiera; i rzeczka bez xrzód�a wnet wysycha; i kropla wody bez drugiej hoj-nej wody rych�o ginie.1.Petr.2 [3,8].Tak kto braterstwa, jako Aposto� upomina, nie mi�uje,a z drugimi si� nie kupi i nie zgadza, pr�dko ginie.Plutarchus in Apophteg.Poganie pisz�,i� Sylvius Scyta testament taki synom czyni�.Poda� kup� strza� zwi�zanych i �ama� je ka�de-mu synowi kaza�, czego gdy uczyni� nie mogli, on pojedynkiem ka�d� sam prze�omi�.Gdysi� ludzie z sob� dziel� i wadz�, nas�abszy s�, lecz gdy w kupie i zgodzie stoj�, mocno si�ka�demu nieprzyjacielowi postawi�.Jako Pismo mówi: Eccies.4 [12].,,trojaki powrózektrudno przerwa�, a pojedynkowy barzo �acno.Miejsce w�asne ka�demu zdrowe, a cudze si� nie przyda.Gdyby w ciele oko chcia�o sta�gdzie r�ka, i j�zyk gdzie noga, i r�ka gdzie �o��dek, by�by wielki nierz�d i sproSna szpetota.Tak i Rzeczyposp[olitej] potrzeba ka�demu na swym miejscu siedzie�, a nikomu nie zajrze�.Dobrze tam nodze, gdzie j� postawiono, bo na g�owie nie ma miejsca.Tak i ka�demu w sta-nie swym trwa� przystojne jest i po�yteczno, i wszytkiej Rzeczyposp[olitej] zdrowo.Niechr�ka oku pi�knoSci jego nie zajxrzy, bo na tym miejscu tak ma�ym stan�� i to czyni�, co okoczyni, nie mo�e.Cz�onek nie gardzi cz�onkiem.W ciele uczciwszy cz�onek, mówi Aposto�, nie gardzi podlejszym.Nie mówi g�owa nodze,która po b�ocie depce: co mi po tobie sproSna nogo, nie dbam o ci�; ale jej szanuje, bo wie,i� si� bez nogi ruszy� z miejsca nie mo�e.Tak i w Rzeczypospolitej] wy�sze stany niech miej-sckimi i kmiecymi nie gardz�.Ci robaczkowie ziemscy, ci ubodzy poddani, którzy w takiejs� u was wzgardzie i ucisku, patrzcie, jako was nosz�, �ywi� i ubogacaj�.Miejcie� na niebaczenie, aby - jako Aposto� mówi - cz�onek podlejszy wi�tsze mia� szanowanie.Bo inaczejbez takiej zgody musicie wszyscy upada� i gin��.Bo�e, mi�oSniku i fundatorze zgody i jednoSci, spraw serca tych starszych naszych, aby wszy-scy byli jako m�� jeden, jednej mySli i rady, na dobre KoScio�a i ludu twego.SpuS� im duchazgody i mi�oSci, aby jeden drugiemu ust�powa� i jeden drugiego ci�ary znosi�, i dla dobregopospolitego krzywdy swoje ojczyxnie darowa� [ Pobierz całość w formacie PDF ]