[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Każdy legion wspomagali auxiliares, w liczbie dla piechoty równej liczbie piechotylegionistów, oraz trzykrotnie liczniejsza od rzymskiej jazda.Dowodzeni byli przez swych lokalnych wodzów,lecz nad nimi byli wyznaczeni przez konsula prefekci w liczbie dwunastu na legion. Flavius Vegetius Renatus De re militari 33R�%7łNICA MIDZY LEGIONAMI, A WOJSKAMI POMOCNICZYMIMacedończycy, Grecy i Dardanowie formowali swe oddziały w falangę poosiem tysięcy ludzi każda [falanga].Galowie, Celtyberowie i wiele innychnarodów barbarzyńskich dzieliło swe armie na oddziały po sześć tysięcy ludzi.Rzymianie swe legiony utrzymują zazwyczaj w sile sześciu tysięcy ludzi,czasem więcej.Rysunek 2 Auxiliares, wojska pomocnicze; fragment kolumny Trajana przedstawiający szturm na stolicęDaków Sarmizegetuzę.Powinniśmy teraz wskazać na różnice pomiędzy legionem, a auxiliares.Ciostatni stanowią najęte oddziały obcokrajowców z różnych części Imperium, oróżnej liczebności, bez wzajemnej znajomości, ani też więzi, czy przywiązania.Każda nacja ma swą szczególnie dobrze opanowaną dyscyplinę, zwyczaje,sposób walki.Niewiele można oczekiwać od oddziałów złożonych z ludzi takod siebie różnych w każdym obyczaju, ponieważ wiadomo, iż jedną znajważniejszych rzeczy w sprawach wojskowych jest to, iż cała armia powinnabyć poruszana i rządzona według jednych zasad i rozkazów.Ale jest niemalniemożliwością dla ludzi osiągnąć jednomyślność w tak odmiennych[zwyczajach] i nieustabilizowanych okolicznościach.Jednakże i oni, gdy Flavius Vegetius Renatus De re militari 34odpowiednio i właściwie trenowani oraz zdyscyplinowani, są ważnymelementem armii, zawsze dołączanym jako oddziały lekkie do liniilegionowych.I chociaż legiony nie w nich kładą główną swą nadzieję izaufanie, patrzą na nich jak na bardzo duży dodatek do swej własnej mocy.Lecz kompletny rzymski legion w swych własnych kohortach zawiera wsobie ciężkozbrojną piechotę, którą tworzą: principes, hastati, triarii iantesignani42, to jest lekkozbrojną piechotę, zawierającą w sobie ferentarii,łuczników, procarzy, ballistarios, wraz z dołączoną do nich legionową konnicą.Te jednostki ożywia ten sam duch, są one nierozerwalnie połączone w różnychswych zadaniach, jak organizacja, rozbijanie obozu, czy walka.W ten sposóblegion jest zwarty i doskonały w każdej swej części i bez żadnej obcej pomocyzawsze górował nad jakąkolwiek siłą, którą można byłoby im przeciwstawić.Rzymska wielkość jest oczywistym dowodem na siłę ich legionowego oręża,jako, że z nim zawsze pokonywali obojętnie jak wielką liczbę wrogów, zktórymi przyszło im walczyć, lub z którymi okoliczności sprawiły, iż przyszłodo sprawy.PRZYCZYNY ROZKAADU SIAY LEGIONUNazwa legion funkcjonuje aż po dziś dzień w naszym wojsku, wszakżejego siła i istota już nie istnieje, odkąd przez zaniedbanie naszych przodków, ichodznaczenia i awanse, które dawniej nadawano za zasługi i długą służbę,zaczęły być rozdzielane w imię zysku i prywaty.Nie ma już należytej troski,aby żołnierzom, którzy odsłużyli pełny czas służby zapewnić należytą zapłatę.Nieustannie brak jest ludzi, a to z powodu choroby, zwolnienia ze służby,42Antesignani przekład tego terminu budzi liczne spory.Wegecjusz określając tę formację lekkozbrojnąpiechotą nie oddał jej znaczenia jako formacji zbrojnej w legionie.W rzeczywistości bowiem byli to doborowilekkozbrojni piechurzy oddziałów szturmowych (J.Cezar, Wojna domowa, [w:] Corpus Caesarianum,Wrocław 2003, s.254, tłum.E Konik, W.Nowosielska), którym najbardziej chyba odpowiada zaproponowanaprzez M.Plezię w jego słowniku łacińskim nazwa komandosów .Dosłowne znaczenie tego wyrazu, którymposłużył się m.in.J.Parandowski w swym przedwojennym przekładzie Wojny domowej, brzmi przedchorągiewni . Flavius Vegetius Renatus De re militari 35dezercji i z różnych innych przyczyn.Owe braki, nawet jeśli nie w miesiąc, czyw rok nawet, w końcu musiały osłabić każdą, choćby najliczebniejszą armię.Inną przyczyną słabości naszych legionów jest to, iż w nich żołnierze znajdują,jak im się wydaje, ciężkie obowiązki, ciężkie uzbrojenie, nagrody zaś odległe, adyscyplinę surową.Aby uniknąć tych przykrości, młodzi mężczyzni wstępujądo wojsk pomocniczych, w których służba jest mniej męcząca i gdzie mogąoczekiwać szybszej zapłaty.Katon Starszy43, który często był konsulem i zawsze zwycięskim wodzemarmii wierzył, że najznaczniejszą przysługę uczyni swej ojczyznie pisząc osprawach wojskowych, niżeli o wszystkich swych wyczynach w polu, ponieważkonsekwencje dzielnej akcji zbrojnej są tylko krótkotrwałe, zaś wszystko cozalicza się do pisania dla dobra publicznego ma wartość trwałą.Kilku poszłojego drogą, zwłaszcza zaś Frontinus, którego kunsztowne dzieła w tym temaciebyły tak dobrze przyjęte przez Imperatora Trajana.To są autorzy, którychsentencje i ustanowienia postanowiłem skrócić w najwierniejszym i zwięzłymopracowaniu.Koszty utrzymania złych i dobrych oddziałów są takie same, ale od Ciebie,o największy Auguście Imperatorze zależy, czy przywrócisz wspaniałądyscyplinę starożytnych i czy naprawisz nadużycia pózniejszych czasów.Toodnowa, której skutki będą odczuwane zarówno przez nas samych, jak i przeznaszych potomnych.ORGANIZACJA LEGIONUWszyscy nasi pisarze zgadzają się co do tego, że nigdy więcej niż dwalegiony, nie licząc jednostek pomocniczych, nie było wysyłane pod dowództwo43Katon Starszy Cenzor, Marcus Porcius Cato Maior Censorius (ok.234-149 p.n.e.), rzymski mąż stanu,mówca i pisarz.Zdolny wódz i administrator
[ Pobierz całość w formacie PDF ]