brzozowski stanisław legenda młodej polski

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Opieram to przekonanie nie na sztywnych i wy-pracowanych jego dramatach, nie na tym, co uchodzi za oznak� jego spowa�nienia.Voltaireostatecznie te� pisa� martwe tragedie i niesko�czenie nudn� Henryad�.U�y�em tego zesta-wienia umySlnie.Nowaczy�ski móg�by by� wielk� i g��bok� si��.Mówiono nam niedorzecz-noSci o satyryku bez idea�u.W Nowaczy�skim by�o coS lepszego ni� idea� (mianem tymoznacza ci� u nas poszanowanie dla przes�dów jakiejS koterii).W nim tkwi�o jako instynktpal�ce poczucie k�amstw naszej kultury.Nowaczy�ski ma w g��bi duszy ukryte bezwiednewidzenie zbiorowego �ycia, pe�nego nat�enia, kipi�cego nami�tnoSci�, przetwarzaj�cego sil-ne temperamenty w xród�a energii mySlowej.Jest on obcy instynktem, natur� ludziom, tkwi�-cym bezsilnie w gnuSnym �o�ysku gnij�cej historii i przetwarzaj�cych na spirytualizm to swo-125je szlamowate istnienie.W ludziach szuka Nowaczy�ski tego, co jest pierwotne: instynktu,pop�du, si�y- ca�ej najg��bszej, kipi�cej filozofii.Instynktem czu� on, �e kultura, w której�ywe si�y �ycia s� czymS oboj�tnym i wrogiem, jest form� martwoty.W tym poczuciu tkwisi�a Nowaczy�skiego, jego g��boka indywidualnoS�.Ka�de jego zetkni�cie z wspó�czesnympolskim Swiatem dzia�a�o jak osza�amiaj�ce wprost wstrz�Snienie.W Swiecie upiorów, szar-latanów, frazesowiczów, pedantów, pojawi� si� ktoS, co nagle ukazywa� ca�� yciow� szpeto-t� naszego zak�amanego, skr�powanego istnienia.Ka�de zetkni�cie wytwarza�o tu tyle zde-rze� i za�ama�, �e sam Nowaczy�ski nie ogarnia� ca�oSci kontrastu.Zaatakowani zaS nie poj-mowali wprost, jak mo�na wymaga� od nich, aby ich �ycie- ich fizyczne �ycie mia�o w sobiegodnoS� i pi�kno.O tym si� wspomina ex re Grecyi - ale nie mySli si� nigdy.Nie mySli si�,�e miar� kultury jest forma �ycia, przez ni� wytwarzanego, �e cz�owiek jest istot� �yw�, or-ganizmem, �e musi swe �ycie kocha�, ceni�, by� z niego fizycznie dumnym, aby podstawybiologiczne ludzkoSci nie by�y zagro�one.Oboj�tnoS� na �ycie, jako proces fizyczny, jestostatnim wynikiem ogólnego lekcewa�enia w�asnej swej rzeczywistoSci.Spo�ecze�stwo, pra-gn�ce �y�, zdolne do �ycia musi by� samo dla siebie biologicznym idea�em.Brak szczerychi g��bokich, erotycznych pierwiastków w kulturze danego narodu jest zawsze w zwi�zku z za-nikiem dziejowego zmys�u.Spo�ecze�stwo dziejowe - twórcze wytwarza w samem sobie at-mosfer�, w której istnieje pewien pierwiastek upojenia.Gdzie on nie istnieje, oznacza to, �eniema form �ycia, które ukazywa�yby si� danemu spo�ecze�stwu jako idea�.Odwrócenie ero-tycznego idea�u, skierowanie go ku ró�nym rozbitkom, dla których mi�oS� kobiety jest lito-Sci�, o któr� �ebrz�, Jest symptomatem groxnym: idzie on zawsze w parze z zanikiem rze-czywistej, odpowiadaj�cej za �ycie m�skoSci.W wspó�czesnym zoboj�tnieniu za mi�oS�,w zaniku jej, jako silnej nami�tnoSci, w lekcewa�eniu i banalizowaniu spraw erotycznych(treS� ukrywaj�ca si� poza poj�ciem wolnej mi�oSci ), w histerycznym majaczeniu o wal-kach p�ci i t.p.ukrywa si� wci�� ta sama zasadnicza treS�: mamy do czynienia z zanikiemodpowiedzialnych, dziejowe - twórczych typów �ycia.Miara, jak� ktoS mierzy sw� mi�oS�,jest miar� biologiczn� w�asnej jego wartoSci.Kto nie ceni w sobie czegoS jedynego, wyj�tko-wego - ten z niedowierzaniem b�dzie s�ucha� o mi�oSci, jako silnej i g��bokiej nami�tnoSci,a� do czasu, gdy j� napotka.Gdy jednak w jakiejS kulturze szczepi si� lekcewa�enie mi�oSci,to jest to znak nieomylny, i� w kulturze tej przemagaj� ludzie bezwiednie lub Swiadomie lek-cewa��cy samych siebie.Niewiara w mi�oS� jest najg��bsz� form� zaniku religijnych, g��bo-kich si� w cz�owieku lub spo�ecze�stwie.Niewiara w mi�oS�, to niewiara w to, aby �ycie samomog�o by� czymS godnym, to zasadnicze przekonanie, �e jest ono procesem, który obejmujenas, ale miary wartoSci nie wytrzymuje.Lekcewa�enie mi�oSci, to g��bokie, utajone poczucieswej niemocy wobec �ycia, to poczucie SmiesznoSci nieod��cznej w naszych oczach od prze-j�cia si� nasz� istot�.Rmiesznym wydaje si� nam, aby nasze j a, abySmy tacy, jakimi jeste-Smy, mogli sta� si� idea�em �yciowym, przedmiotem zachwytu innego cz�owieka.In abstrac-to ju� czujemy si� poni�ej �ycia, jego gatunkowej nawet miary.To jest rzeczywiste pod�o�e,z którego wydobywa si� jak ob�ok odurzaj�cy nasze ja metafizyczne [ Pobierz całość w formacie PDF ]