[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.Z drugiej jednak strony odkrycia te często wydają się oczywiste tylkodlatego, że to właśnie rzut oka wstecz sprawia, iż większość przykładów zachowania się ludzirobi wrażenie sensownych i łatwych do przewidzenia (Fischhoff, 1975).I tak na przykład, jeżeliwiemy, że często przysłowia przeczą sobie nawzajem, to przeciwstawne wyniki eksperymentumogą nam się wydawać tak samo dobre jak oczywiste.Jeżeli chcesz się przekonać, co mamy na myśli mówiąc, że nie wszystkie oczywisteodkrycia są łatwe do przewidzenia, wykonaj test przedstawiony na rycinie 2.1.(Uwaga w wersji e-book nie ma tego testu) Odpowiedz
na każde pytanie, pochodzi z badańpsychologów społecznych, które omawiać będziemy w dalszej części książki.Jak wykazujenasza praktyka dydaktyczna, niewielu studentów daje prawidłowe odpowiedzi na wszystkiepytania.Psychologia społeczna jest nauką empiryczną i dysponuje rozwiniętą grupą metod, którepomagają odpowiedzieć na pytania dotyczące zachowań społecznych, jak na przykład napytania o przemoc, od których rozpoczęliśmy ten rozdział.Mowa tu o trzech typach metod:metodzie obserwacyjnej, metodzie korelacyjnej i metodzie eksperymentalnej.Każda z tychmetod może być wykorzystana do analizowania specyficznych problemów badawczych; każdaz nich to narzędzie, które posiada zarówno słabe, jak i mocne strony.Twórcze przeprowadzeniebadań w psychologii społecznej wymaga trafnego wyboru metody, maksymalizowania jej siłyi minimalizowania słabości.W niniejszym rozdziale będziemy szczegółowo omawiać te metody.My, twórcy niniejszejpracy, to nie wyłącznie autorzy książek, ale przede wszystkim  badacze społeczni, którzymają w swoim dorobku sporo przeprowadzonych badań eksperymentalnych w dziedziniepsychologii społecznej.Wspomagani własnym doświadczeniem będziemy więc starali siępomóc ci poznać tak radości, które niesie prowadzenie badań, jak i nieuchronne, związanez nimi trudności.Radość bierze się z podążania, na sposób detektywa, który stopniowodemaskuje sprawcę tajemniczego morderstwa, tropem przyczyn interesujących i ważnychzachowań społecznych.Wszyscy cieszymy się z tego, że mamy narzędzia umożliwiająceuzyskanie rozstrzygających odpowiedzi na pytania, które w ciągu wieków były podejmowaneprzez filozofów.Równocześnie jednak jako doświadczeni badacze nauczyliśmy się tonowaćdreszcz emocji towarzyszący odkryciu dużą dozą pokory, ponieważ na tworzeniei przeprowadzanie badań w psychologii społecznej nałożone są ogromne praktyczne i etyczneograniczenia.Punktem wyjścia do badań jest pomysł lub hipoteza, która ma być sprawdzona.Dlatego napoczątek spróbujemy odpowiedzieć na pytanie, skąd pochodzą te hipotezy.Najbardziej niezrozumiałą kwestią dotyczącą świata jest to, że on jestzrozumiały. Albert Einstein60Formułowanie hipotez i teoriiInspiracje płynące z wcześniejszych teorii i badańHipotezy pochodzą z różnych z
ródeł.Wiele z nich jest inspirowanych przez wcześniejszeteorie i badania psychologiczne.I tak na przykład, Leon Festinger nie był usatysfakcjonowanymożliwościami teorii behawioralnych w wyjaśnianiu zmiany postaw.Stworzył więc nowąkoncepcję  teorię dysonansu  w ramach której możliwe jest przewidywanie, kiedy i jakludzie zmieniają swoje postawy.Jak się okaże w następnych rozdziałach, inni badacze uznali zaniewystarczające proponowane przez Festingera wyjaśnienia otrzymanych wyników i przepro-wadzali kolejne badania po to, by przetestować inne możliwe interpretacje.Psychologowiespołeczni, podobnie jak przedstawiciele innych dyscyplin naukowych, są zaangażowaniw ciągły proces wysubtelniania: nowa teoria; weryfikacja specyficznych hipotezwyprowadzonych z tej teorii; poprawianie teorii na podstawie uzyskanych wynikówi sformułowanie nowych hipotez.Hipotezy oparte na osobistych obserwacjachTeoria nie jest jedynym z
ródłem nowych hipotez w psychologii społecznej.Badaczeczęsto obserwują zjawiska życia codziennego, które określają jako osobliwe i interesujące.Oweobserwacje mogą pochodzić z ich osobistego doświadczenia, z literatury lub też z aktualnychwydarzeń.Jeżeli badacze są psychologami społecznymi, tworzą teorię wyjaśniającą, dla czegotakie zjawisko się pojawiło, i opracowują plan badań, aby sprawdzić hipotezę.I tak na przykład,jeden z nas zetknął się z ciekawym wydarzeniem politycznym, które skłoniło go dosformułowania hipotezy na temat pewnych wyznaczników atrakcyjności interpersonalnej.Wewczesnych latach sześćdziesiątych Elliot Aronson zdumiał się bardzo, gdy w trakcie czytaniamagazynu  Time" natrafił na opublikowane tam wyniki badania opinii publicznej, z którychwynikało, iż popularność prezydenta Johna F.Kennedy'ego ogromnie wzrosła w przeciągutygodnia.Najbardziej zaskakujące było to, iż był to tydzień następujący po fatalnej próbiesponsorowania przez USA inwazji emigrantów kubańskich w Zatoce Z
wiń, znanej jako  fiaskow Zatoce Z
wiń".Wtedy właśnie popularność prezydenta, który przyjął odpowiedzialność za tędecyzję, uważaną w tamtych czasach za jeden z najbardziej żenujących błędów naroduamerykańskiego  osiągnęła wyżyny.Jak coś takiego mogło się wydarzyć?Charakterystyki osobowości i uzdolnień Johna F [ Pobierz całość w formacie PDF ]