[ Pobierz całość w formacie PDF ]
.565mistrzóm mczesnego odrodzenia, Perugina i FraAngelica, ich liryczno-modliteinnych koncepcji.1)Przejścieod mizerunkóu;śmiętej MariiMagdalenydo szerszych kompozycji, zrnią-zanych z jej kultem, jako patronki pokutujących grzesznikóiu, stanomią obrazy Botticellego oraz mistrzóm późniejszych, Rubensai van Dycka.W obrazie Botticellego z lat 1490—1495,znajdującym się dzisiaj m zbiorach lorda Leeof Farcham m Richmond, środek kompozycjizajmuje Trójca śmięta (Bóg Ojciec, Chrystusna krzyżu i Duch śmięty — gołębica).Po1) Dosadną, choć nieoryginalną, ale z publicystyki angielskiej przejętą charakterystykę tuizerunkóuj Magdaleny z tej epoki, podał J.I.Kraszemski uj sinej »Złotej Legendzie Artystóin« (Wilno, I848):»Magdaleny szkoły tneneckiej podobne są do dinorek;szkoły florenckiej do opuszczonych kochanek; malarzebolońscy czynią śuiiętą jakąś Niobe sentymentalną, a Francuzi kobiecinę na tupół płochą, tnpół pobożną.Magdaleny szkoły holenderskiej łamią ręce jak praczki skruszone.Magdaleny Rubensa są mspomnieniem tylko biednej MissBailey; van Dycka pięknymi paniami, które zakratnająna metodystki, Maria zaś Magdalena taka, jaką namprzedstatuia myobraźnia, pełna smutku i nadziei razem,czuła a pełna godności, osłabiona postem i tuycieńczonaboleścią ineinnętrzną duszy, ale promieniejąca jeszczemiłością Bożą i strojna pięknością śtuiata, to typ dotądniestmorzony przez malarza żadnego«.Kraszemski żył m czasach nieznajomości i lekcemażeniasztuki średniomiecza.Tym się tłumaczy jego końcomaumaga.6 6stronie prainej grupy centralnej widnieje stojąca postać pokutnicy z Magdali, ujętej w charakterze rzeźby Donatella, okrytej całkowicie długim płaszczem utworzonym z włosów, z rękami złożonymi gestem błagalnym.Po stronie lewej oręduje »pro peccatoribus« święty JanChrzciciel, któremu liturgia wschodnia przyznaje naczelne miejsce po Najświętszej Marii Pannie, jako orędownikowi wiernych.Układkompozycji Botticellego przypomina całkowiciebizantyjskie wzory »Deesis« (modlitwa), w których obok centralnej postaci Chrystusa-Salwatora, widnieją na skrzydłach postacie orędowników, Najświętszej Marii Panny i świętego Jana Chrzciciela.W obrazie Rubensa z galerii w Kasseli w kompozycjach Antoniego van Dycka z paryskiego Louvru oraz z muzeum cesarza Fryderyka w Berlinie Maria z Magdali pojawia się w gronie pokutników (Dawid, święty JanChrzciciel, syn marnotrawny z przypowieściChrystusa, Dyzma, dobry łotr, święty Augustyn, święty Jerzy, święty Franciszek Seraficki, święty Dominik), wstawiających się »pro peccatoribus« do Najświętszej Marii Panny,Nadziei rozpaczających i Ucieczki grzeszników.Wielką sztukę narodową półwyspu Iberyjskiego stworzyli w XVII wieku nie hiszpańscy italianiści, ale artyści lokalni, którzy właściwy całej twórczości swego kraju realizm5’67zespolili z monumentalnością formy, potęgąmyrazu i podniosłością treści.Te rdzenniehiszpańskie młaścimości mystępują już u; mi-zerunkach pokutnicy Ribery (Madryt, Prado).Dziemczęce rysy jego Magdaleny przymodząna pamięć żymo inny obraz tego mistrza, jego»Śmiętą Agnieszkę« z galerii u; Dreźnie.Na przejściu od sztuki italianistóm hiszpańskich do sztuki rodzimej stoi Matteo Cerezo (1626 — 1666), trnórca inizerunku Magdaleny, utrzymanego m charakterze bolońskich akademikom, ale nacechomanego zarazem głęboką pomagą.Hiszpański realizm i hiszpańska mielkośćstylu uzemnętrzniły się najdobitniej m naturalnej mielkości, polichromomanej rzeźbie Pedro de Mena y Medrano (1628 do 1688) z muzeumPrado m Madrycie [ Pobierz całość w formacie PDF ]